Σάββατο 16 Ιουλίου 2011

ΙΟΥΛΙΟΥ 15, Η ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ




Το πρωί της Παρασκευής 15 Ιουλίου 2011 στην εκπομπή του ΑΣΤΡΑ «Πρωί Πρωί με τη Δροσούλα» κουβεντιάζοντας με την Έλπις ήρθαν στο νου μου τα όσα βίωσα εκείνη την αποφράδα μέρα της 15ης Ιουλίου 1974.

Τη μέρα εκείνη η Κύπρος έζησε πρωτόγνωρες στιγμές. Έζησε το μεγαλύτερο τραγικό γεγονός της σύγχρονης ιστορίας της.

Ήταν η μέρα που έκοψε το νήμα της ζωής δεκάδων ανθρώπων, κυρίως νέων.
Ήταν η μέρα που έκοψε τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων στα δύο, ιδιαίτερα μετά την ολοκλήρωση του εγκλήματος 5 μέρες μετά, με την τουρκική εισβολή.
Ήταν η μέρα που σημάδεψε τις ζωές μας αλλά και το μέλλον της Κύπρου.

Εκείνο το πρωί, μαζί με τον αδελφό μου Πέτρο πήγαμε για παιχνίδι στο γειτονικό σπίτι του Παύλου και του Γιάννου. Εγώ 9 χρονών και ο Πέτρος σχεδόν 11.
Παίζαμε ανέμελα όταν ακούσαμε τη μάνα των παιδιών να μονολογεί γιατί… «κάτι έπαθε το γέρημον το ράδιο» και σταμάτησε να μεταδίδει.

Σε λίγη ώρα ήρθε η μάνα μου για να μας πάρει σπίτι.
Την ακούω να λέει χαμηλόφωνα στη γειτόνισσα:
-          Άκουσες ίντα μπου εγίνηκεν;
-          Όι κόρη, έτο, εσταμάτησεν το ράδιο τζιαι έκλεισα το…»
-          Είπασιν ότι εσκοτώσαν τον Μακάριο. Το ράδιο παίζει εμβατήρια.
-          Εγίνηκεν πραξικόπημα;

Ήταν η πρώτη φορά στη ζωή μου που άκουγα αυτή τη λέξη. Άγνωστη σε μένα αλλά φαντάζομαι και στα άλλα παιδιά της ηλικίας μου…

Ήταν επίσης η πρώτη φορά που έβλεπα την πάντα ψύχραιμη και χαμογελαστή μάνα μου να είναι ταραγμένη, ανήσυχη, σχεδόν αλαφιασμένη με την αγωνία σχηματισμένη στο πρόσωπο της.

Το σπίτι μας απείχε περίπου 50 μέτρα από τον κύριο δρόμο Λευκωσίας – Μόρφου. Δίπλα από το δρόμο, στην είσοδο του χωριού βρισκόταν ο αστυνομικός σταθμός. Δηλαδή περίπου 80 με 100 μέτρα από το σπίτι μας.

Τεθήκαμε από τη μάνα μου υπό «κατοίκον περιορισμό», δεν μας άφηνε να βγούμε έξω και κάθε λίγο και λιγάκι έριχνε μια ανήσυχη ματιά προς τον αστυνομικό σταθμό όπου άρχισε να παρατηρείται κάποια κινητικότητα.
Κόσμος πηγαινοερχόταν, αυτοκίνητα σταματούσαν και έφευγαν. Κάτι γινόταν.

Και ο πατέρας;
Ούτε που μας πέρασε από το μυαλό ότι μπορούσε να του συμβεί κάτι, αφού δεν ξέραμε τι γινόταν. Η μάνα μας δεν μας έλεγε.

Η ώρα κυλούσε με το ραδιόφωνο να παίζει εμβατήρια και να μεταδίδει ανακοινωθέντα, επαναλαμβάνοντας συνεχώς ότι η «Εθνική Φρουρά επενέβη δια να σταματήσει τον αδελφοκτόνον πόλεμον» και ότι «ο Μακάριος είναι νεκρός»!

Γύρω στις 3-4 το απόγευμα φτάνει στο σπίτι ο πατέρας μας και τον ακούω να λέει στη μάνα μας την περιπέτεια του ότι για να έρθει στον Γερόλακκο από τη Λακατάμεια, χρειάστηκε να κάνει ένα μεγάλο γύρω από Δευτερά, Ανάγυια, Αγροκηπιά, Μιτσερό, Ορούντα, Περιστερώνα, Ακάκι, Κοκκινοτριμιθιά, Μάμμαρι.

Κάτι συζητούν με τη μητέρα μου.
Στον αστυνομικό σταθμό μαζεύεται κόσμος και αρχίζει η οχύρωση με σακούλες από άμμο. Είναι φανερό, για όσους καταλαβαίνουν ότι ετοιμάζονται για μάχη.

Το απόγευμα, κάθε λίγα λεπτά ένα αυτοκίνητο φεύγει από το σταθμό και κατευθύνεται προς την έξοδο του χωριού προς τη Μόρφου.

Γύρω στις 5 ή 6 το απόγευμα, το αυτοκίνητο επιστρέφει με ιλιγγιώδη ταχύτητα με τους επιβαίνοντες να φωνάζουν «Έρχονται, έρχονται».

Η αντίδραση του πατέρα μου αστραπιαία. Κατάλαβε ότι θα γινόταν μάχη. Ερχόταν στρατός και τεθωρακισμένα από τον Άγιο Βασίλειο για κατάληψη του αστυνομικού σταθμού.

«Μπήτε στο αυτοκίνητο, θα πάμε στη γιαγιά σας».
Το σπίτι της γιαγιάς βρισκόταν στο κέντρο του χωριού και ήταν ασφαλισμένο από καμιά αδέσποτη που ήταν πιθανό να «φάμε» εκεί στο σπίτι μας.

Στο χωριό επικρατούσε πρωτόγνωρη ησυχία, μια ανήσυχη ηρεμία.
Σε λίγο ακούγονται μουγκρητά μηχανών από τα τεθωρακισμένα.

Ενώ κάθομαι μαζί με τον αδελφό μου στην περιφραγμένη με τοίχο αυλή της γιαγιάς, ακούμε τα πρώτα κροταλίσματα από τα 50ρια των αρμάτων.
Πρώτη φορά στη ζωή μου άκουγα πραγματικό πυροβολισμό. Κόπηκαν τα πόδια μου.
Έγινε μικρής κλίμακας ανταλλαγή πυρών και ο σταθμός παραδόθηκε στους πραξικοπηματίες.

Η νύκτα πέρασε ήσυχα με κατοίκον περιορισμό κι εμείς διανυκτερεύσαμε στο σπίτι της γιαγιάς.
Δεν θυμάμαι καλά αν ήταν εκείνο το βράδυ ή το επόμενο, μάλλον ήταν το πρώτο, κυκλοφόρησε το μήνυμα ότι ο Μακάριος ήταν ζωντανός και ένα ραδιόφωνο στην Πάφο μετέδιδε διάγγελμα του.
Διακρίνω ανακούφιση στα βλέμματα των μεγάλων. «Πιάνουν» και το ραδιοσταθμό της Πάφου και ακούνε τη φωνή του Μακαρίου σε εκείνο το ιστορικό διάγγελμα.

Το πρωί ξεκινούμε να πάμε στο σπίτι μας.
Περνώντας από τον αστυνομικό σταθμό, ένας νεαρός οπλοφόρος, μέλος της ΕΟΚΑ Β’, μας σταματά για έρευνα στο αυτοκίνητο.
Φτάνουμε στο σπίτι. Η κύρια είσοδος παραβιασμένη, κτυπημένη με υποκόπανο όπλου.
Το σπίτι άνω κάτω. Οι πόρτες των ερμαριών ορθάνοικτες, τα ρούχα πεταμένα έξω.

Από εκείνη την ώρα, δύο με τρεις φορές την ημέρα δεχόμασταν την «επίσκεψη» στρατιωτικού αποσπάσματος που διεξήγαγε έρευνα για όπλα στο σπίτι.
Κάθε φορά το ίδιο σκηνικό. Οπλοφόροι να μπαίνουν στα δωμάτια μας, να πετάνε τα πάντα έξω, να ξεστρώνουν τα κρεβάτια, να ανακατώνουν τα πάντα και να φεύγουν.
Και η μητέρα στωικά να συγυρίζει κάθε φορά που έφευγε το στρατιωτικό απόσπασμα.

Τετάρτη ή Πέμπτη απόγευμα. Στη βεράντα του σπιτιού μας που βλέπει προς τον αστυνομικό σταθμό κάθονται ο πατέρας μου και κάποιος άλλος, επισκέπτης.
Ο επισκέπτης με ύφος περήφανο λέει:
-          Είδες τη γαλανόλευκη που κυματίζει πάνω στον ιστό του αστυνομικού σταθμού; Επιτέλους κουμπάρε έρχεται η ένωση»!
Και ο πατέρας απαντά:
-          «Ύστερα που λλίες μέρες εν ναν η τούρτζικη τζειπάνω…»

Πόσο δίκαιο είχε…
Και δεν ήταν προφήτης. Έλεγε το αυτονόητο, αυτό που γνώριζαν οι πάντες εκείνη την περίοδο.

Μόνο οι φανατισμένοι εθνικιστές της ΕΟΚΑ Β’ και οι οπαδοί της χούντας δεν το έβλεπαν.
Και ονόμαζαν όσους δεν συμφωνούσαν μαζί τους, προδότες.

Τελικά;

37 χρόνια βιώνουμε το αποτέλεσμα της προδοσίας.
37 χρόνια μετά μαλώνουμε μεταξύ μας ποια λύση θέλουμε.
37 χρόνια μετά τα τετελεσμένα της κατοχής ολοένα και παγιώνονται…

Μέχρι πότε;  

20 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Η κρισιμότητα των στιγμών δεν σημαίνει ότι θα μας οδηγεί στο να ξεχνούμε την επέτειο του πραξικοπήματος.

Μιχάλη με συγκίνησε η ιστορία σου. Εμείς που δεν ζήσαμε τα γεγονότα δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι ένοιωθε ο κόσμος εκείνες τις μέρες.
Και πολύ περισσότερο τι μπορεί να ένιωθε ένα μικρό παιδάκι που δεν ήξερε τι γινόταν γύρω του.
Και αν λάβουμε υπόψη μας ότι η πληροφόρηση ήταν μηδέν σε σχέση με το σήμερα, μπορούμε να αντιληφθούμε πόσο γνωρίζατε τι γινόταν.

Anef_Oriwn είπε...

Να παραθέσω κι εγώ ένα link με το οποίο θα παραπέμψω στα δικά μου προσωπικά βιώματα - link: http://aneforiwn.blogspot.com/2008/07/12-15-1974_10.html

Ανώνυμος είπε...

37 χρονια μετα ο μιχαλακης βριζει τους προσφυγες για δεν δεχτηκαν τα σχεδια λυσης των ιμπεριαλιστων την δηθεν εχθρων του ακελ.37 χρονια μετα και ο μιχαλης μας λεει οτι πρεπει να επανενωθουμε με την τουρκια.με τον φονια μας.37 χρονια και μας λεει οτι οι τουρκοι ειναι αδελφια μας.37 χρονια και το κομμα του που κυβερνα και καπηλευεται την.....αντισταση δεν δικασε ουτε ενα πραξικοπηματια.αντιθετα ανταλλασουν χειραψιες μα αυτους.37 χρονια και η νεα χουντα η κομμουνιστικη νιωθει να χανει το εδαφος κατω απο τα ποδια.ανατιναξε μια βαση ωστε να παρουμε ρευμα απο τα κατεχομενα.απο τα αδερφια μας.τους φονιαδες μας.στοχος η διαλυση της αμυνας μας και η προελαση του αττιλα ωστε οι δυο κοκκινες σημαιες να ενωθουν και αν ζουν οι εκει τουρκοι και οι εδω ενωμενοι.οσοι δεν θελουν θα απελαθουν λεει το ακελ.η εοκα β υπαρχει ακομα.αλλα τωρα λεγεται ακελ

Ανώνυμος είπε...

Αν εξαιρέσεις τις έρευνες στο σπίτι (που δεν είχαμε), και αν προσθέσεις πως κεράσαμε νερό και λεμονάδα σε μια μονάδα του εφεδρικού που έφευγε από το προεδρικό(;), είχαμε ακριβώς τις ίδιες εμπειρίες. Ο πατέρας μου που δεν ήταν αριστερός, και είχε κόψει στη Λάρνακα την πρώτη μέρα, είχε κάνει ακριβώς την ίδια πρόβλεψη με το δικό σου όταν κατάφερε να επιστρέψει…

Μιχάλης είπε...

@ Ανώνυμος

Συμφωνώ ότι όσοι δεν έζησαν τα γεγονότα δεν μπορούν να καταλάβουν τι ένοιωθε ο καθένας που έζησε τα γεγονότα.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούν να κατανοήσουν.

Μιχάλης είπε...

@ Anef_Oriwn

Ενδιαφέροντα τα όσα γράφεις.

Μιχάλης είπε...

@ Ανώνυμος 7/16/2011 3:51 μμ

37 χρόνια μετά γράφεις βλακείες.
Σοβαρευτείτε και λίγο και γράψετε μια φορά νούσιμα πράγματα, όχι βλακείες.

Μιχάλης είπε...

@ strovoliotis

Να σημειώσω αγαπητέ μου φίλε ότι ούτε κι εμένα ο πατέρας μου ήταν ή είναι αριστερός.
Ήταν δεξιός και ανήκε στην μακαριακή παράταξη.

stalamatia είπε...

όλοι πάνω κάτω τα ίδια ζήσαμε Μιχάλη στις 15 Ιουλίου και μετά,εκτός βέβαια αυτοί που έχασαν τους ανθρώπους τους ,σίγουρα δεν ήταν πάνω κάτω το ίδιο με μας.Και οι πέτρες ήξεραν ότι η Τουρκία θα ακολουθήση του πραξικοπήματος.Δε μπόρεσα ποτέ να καταλάβω το σκεπτικό των κυπραίων που έλαβαν μέρος σε όλο αυτό το φιάσκο!

Μιχάλης είπε...

@ stalamatia

Σήμερα άκουγα κάποιον που κάνει τον ιστορικά από τα ραδιόφωνα που μιλούσε για το προδοτικό πραξικόπημα και το ότι κάποιοι καπηλεύθηκαν την ένωση, εννοώντας τη χούντα.
Τότε όμως όλοι αυτοί έπιναν νερό στο όνομα αυτών που κατηγορούν σήμερα.
Σήμερα το παίζουν αθώες περιστερές.

Ανώνυμος είπε...

«Να παραθέσω κι εγώ ένα link με το οποίο θα παραπέμψω στα δικά μου προσωπικά βιώματα»Τζιαι σένα ποιος σου είπε ότι θέλουμε να ξέρουμε τα προσωπικά σου βιώματα τζιαι παραθέτεις μας τζιαι link.Βασικά,στα α...α μας!

ιων σκεπτικός είπε...

Μιχάλη, το 74 δεν είχα κλείσει ακόμη τα 15 μου χρόνια. Ακουγα και εγώ ραδιόφωνο εκείνο το πρωϊνό. Σίγησε , και όταν ξεκίνησαν τα εμβατήρια και οι ανακοινώσεις ότι ο Μακάριος είναι νεκρός κλπ κάποιοι γείτονες βγήκαν στην μέση του δρόμου και χόρευεαν από την χαρά τους. Οι υπόλοιπο μαζεύτηκαν και αγωνιούσαν για τους δικούς τους που ήταν στην Λευκωσία.

΄Ολοι ξέραμε ότι θα ακολουθήσουν οι Τούρκοι. Ηταν ξεκάθαρο σαν τον ήλιο που ανατέλλει κάθε πρωί από την ανατολή. Μόνον τα παλληκαρκα της ΕΟΚΑ Β δεν έβλεπαν μπροστά τους από τον φανατισμό και το μίσος.

Στο χωριό μας δεν σκοτώθηκε κανένας στο πραξικόπημα. Από ένα διπλανό χωριό - γειτονικό με το δικό σου - τα παλληκάρκα της ΕΟΚΑ Β κρατούσαν καταλόγους με τους Μακαριακούς της περιοχής που θα εσκότωναν. Στη λίστα ήταν και ο πατέρας μου. Ευτυχώς για μας είδε τη λίστα ένας Εοκαβητζής που ήταν παλιόφιλος του και τους απαγόρευσε να έρθουν στο χωριό μας. Φαντάζουμε θα είχε δύναμη για να τον υπακούσουν. Αυτός ο άνθρωπος σκοτώθηκε στην τουρκική εισβολή.

Μέσα σε πέντε μέρες άλλαξε δραματικά η ζωή μας. Μόνον οσοι τα έζησαν μπορούν να κατανοήσουν το μέγεθος της καταστροφής. Τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα έσπειραν το μίσος την διχόνια την καταστροφή.

ιων σκεπτικός είπε...

Να σημειώσω ότι ούτε ο πατέρας μου ήταν αριστερός. Ηταν δεξιός Μακαριακός και από την οικογένειά μας κάποιοι ήταν ενεργά στελέχη της ΕΟΚΑ το 1955. Φυσικά δεν είχαν κανένα δικαίωμα να σκοτώσουν οι πραξικοπηματίες τον οποιονδήποτε, είτε αριστερό, είτε δεξιό, είτε Μακαριακό.

Άι Δεμετήτης είπε...

Μιχάλη ο Γερόλακκος μου φέρνει και μένα ανατριχιαστικές οικογενειακές περιπέτειες του πραξικοπήματος αν και εγώ τότε ήμουν μόλις 3ων χρόνων.
Η οικογένεια της μάνας μου έμεναν στον Γερόλακκο για αρκετό καιρό γιατί ο παππούς μου ήταν αστυνομικός διορισμένος στον Γερόλακκο. Έτσι αν και μη Γερολατσίτες ο Γερόλακκος ήταν και παραμένει το χωριό τους.
Από τον συγκεκριμένο αστυνομικό σταθμό που αναφέρεις οι άνθρωποι της ΕΟΚΑ Β συνέλαβαν λοιπόν και τον παππού μου και τον οδήγησαν στις κεντρικές φυλακές μαζί με πολλούς άλλους όπως ξέρεις. Τον συνέλαβαν αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι του χωριού οι οποίοι έπιναν και έτρωγαν στο σπίτι του τους καλούς καιρούς. Είμαι σίγουρος ότι και εσύ θα έχεις υπόψη σου για ποιους μιλώ.
Ο παππούς μου τελικά γλίτωσε την εκτέλεση στις φυλακές όταν τους ελευθέρωσαν με την τουρκική εισβολή.
Για χρόνια μετά έβλεπε τον συγκεκριμένο άνθρωπο (ατιμώρητο και ελεύθερο όπως όλοι οι άλλοι) στην ελεύθερη Κύπρο και μας έλεγε χαρακτηριστικά το πως ο συγκεκριμένος δεν είχε μάτια να τον δει από την ντροπή του.

Αισωπος είπε...

Όπως τότε η ΕΟΚΑ β και οι γύρω απ’ αυτή, με μίσος και τυφλό φανατισμό ενάντια στον Μακάριο το ΑΚΕΛ και γενικά κάθε αριστερό ενεργούσαν, έτσι και σήμερα οι αμετανόητοι του τότε και η σημερινή άκρα δεξιά ενεργούν ενάντια στον Πρόεδρο Χριστόφια και το ΑΚΕΛ, αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Δυστυχώς το κόμμα της δεξιάς αλλά και άλλοι που περιμέναμε να είναι υπερασπιστές της Δημοκρατίας παίζουν πελλόν, διότι νομίζουν πως θα βγουν κερδισμένοι, (και ας κυβερνούν επί ερειπίων.)

Ανώνυμος είπε...

ΕΧΘΡΟΣ ΛΑΟΣ Η ΦΟΝΙΑΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ?

Ανώνυμος είπε...

ΔΟΛΟΦΟΝΕ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑ!!!!

Ανώνυμος είπε...

Χιλιάδες νεκροί, αγνοούμενοι, χιλιάδες πρόσφυγες, βιασμοί, η μισή Κύπρος παραδόθηκε στην Τουρκία. Αυτοί που τα προκάλεσαν θεωρούν τους εαυτούς τους τους μόνους (έλληνες) σωτήτες του έθνους, αγώνιστές της ένωσης με την Ελλάδα (αυτό που κατάφεραν είναι να κάνουν ένωση με την Τουρκία) και παρόμοια.Αυτές τις αρλούμπες α΄κούμε και σήμερα. Το 1974 είχαμε την άλλη μισή Κύπρο για να κλάψουμε τη μοίρα μας τώρα άραγε που θα την κλάψουμε; Αυτοί δεν ήταν δολοφόνοι γι' αυτό και δεν ζήτησαν συγνώμη; επειδή ήταν σωτήρες πήραν θέσεις στο κόμμα της δεξιάς, έγιναν βουλευτές, υπουργοί κ.λπ. Η ανοησία τέλος πάντων δεν έχει όρια.

Ανώνυμος είπε...

και ηλίθιος, αλλά και ΦΟΝΙΑΣ ο άχρηστος Καταστρόφιας!!!

Ανώνυμος είπε...

Οι ιστοσελίδες edon.org.cy και proodeftiki.org.cy έχουν αφαιρεθεί από τον εξυπηρετητή γιατί κρίθηκαν παράλογες και παράνομες μετά τις εγκληματικές ενέργειες και παραλήψεις του Καταστρόφια που είχαν ως αποτέλεσμα να θρηνήσουμε 13 νεκρούς και να γαμηθεί κυριολεκτικά η οικονομία του τόπου.

ΠΑΡΕΛΑΒΕ ΚΡΑΤΟΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΔΙΔΕΙ ΚΡΑΤΗΡΑ, Ο ΠΛΕΟΝ ΑΝΙΚΑΝΟΣ ΚΑΙ ΑΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑΣ.