Η ΓΑΓΓΡΑΙΝΑ ΤΩΝ ΔΙΑΡΡΟΩΝ

Χρόνια τώρα συζητούμε εδώ στην Κύπρο το φαινόμενο των διαρροών από διάφορα Υπουργεία, Επιτροπές, συνεδριάσεις.

Θα θυμίσουμε ότι ο Γλ. Κληρίδης αναγκάστηκε να σημαδέψει έγγραφα για να εντοπίσει τους διαρροείς των συνεδριάσεων του Εθνικού Συμβουλίου.

Ο Τ. Παπαδόπουλος ουκ ολίγες φορές καταφέρθηκε με δριμύτητα κατά των διαρροών και όσων τις διαπράττουν.

Το ίδιο και ο Δ. Χριστόφιας ο οποίος πέρσι σημάδεψε κι αυτός τα έγγραφα και ανακάλυψε τον… δράστη, ο οποίος ασφαλώς και αρνήθηκε εμπλοκή.

ΧΡΗΣΙΜΕΣ Ή ΟΧΙ ΟΙ ΔΙΑΡΡΟΕΣ;

Ένα ερώτημα που πρέπει να απασχολήσει τον καθένα μας – και ειδικά εμάς τους δημοσιογράφους – είναι κατά πόσον η αποκαλύψεις του περιεχομένου κλειστών συνεδριάσεων είναι χρήσιμη ή όχι.

Η απάντηση δεν είναι απαραίτητα ούτε ναι ούτε όχι.

Ας δούμε τα πρώτα τα θετικά.

Ο ρόλος του δημοσιογράφου είναι να ενημερώνει την κοινή γνώμη για τα τεκταινόμενα στον τόπο. Επομένως έχει χρέος να φέρνει στο φως οτιδήποτε προς αυτή την κατεύθυνση.

Ο δημοσιογράφος πρέπει οπωσδήποτε να έχει πηγές και προσβάσεις τις οποίες – και σωστά – δεν πρέπει να τις γνωστοποιεί. Και αυτό καλύπτεται από το νόμο που επιτρέπει στον δημοσιογράφο να κρατά μυστικές τις πηγές πληροφόρησης του.

Συνεπώς με τις πληροφορίες ή τα στοιχεία που δημοσιοποιεί ενημερώνει πρώτα τον πολίτη αλλά από την άλλη συμβάλλει στην αποτροπή μη επιθυμητών καταστάσεων και ανατρέπει τυχόν παρατυπίες ή παρανομίες.

Συνεπώς από αυτή τη σκοπιά είναι χρήσιμη η δημοσιοποίηση πληροφοριών.

Υπάρχει όμως και η άλλη οπτική.

Δημοσιογραφία δεν σημαίνει ασυδοσία.

Δηλαδή ο δημοσιογράφος στο κυνήγι της είδησης και κυρίως της αποκλειστικότητας δεν πρέπει να θυσιάζει τα πάντα.

Υπάρχουν θέματα που η δημοσιοποίηση τους μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τόσο το κράτος όσο και πρόσωπα τα οποία μπορούν να εκτεθούν ανεπανόρθωτα και στην περίπτωση που τα πράγματα δεν είναι έτσι όπως παρουσιάστηκαν, μένουν με το στίγμα.

Και υπήρξαν τέτοιες περιπτώσεις.

Ο δημοσιογράφος πριν αποκαλύψει κάτι θα πρέπει να διασταυρώνει τις πληροφορίες του. Δεν σημαίνει ότι η κατοχή ενός εγγράφου αποτελεί την πλήρη απόδειξη αυτού που θα αποκαλύψει.

Συνεπώς αυτό το προνόμιο που έχει ο δημοσιογράφος πρέπει να το προστατεύει για να είναι και αξιόπιστος.

Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ 11^ης ΙΟΥΛΙΟΥ 2011

Στην περίπτωση της τραγωδίας στο Μαρί οι δημοσιογράφοι διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στα όσα αποκάλυψαν. Και ως ένα σημείο η συμβολή τους ήταν σημαντική.

Πέραν τούτου όμως είχαμε επανάληψη φαινομένων που βιώσαμε με την τραγωδία της Ήλιος.

Τα Μέσα Ενημέρωσης, ιδιαίτερα τα τηλεοπτικά και οι εφημερίδες αναλώθηκαν σε ένα πόλεμο μεταξύ τους και ένα συναγωνισμό ποιος θα πρωτοπαρουσιάσει νέα στοιχεία και νέα δεδομένα.

Από τη μια αυτός ο ανταγωνισμός έφερε στο φως στοιχεία που σήμερα είναι στη διάθεση των ερευνητών της υπόθεσης (Γενικής Εισαγγελίας και Π. Πολυβίου) και που υπάρχει το ενδεχόμενο αν δεν παρουσιάζονταν, να καταστρέφονταν ή να αποκρύβονταν αυτά τα στοιχεία.

Κι εδώ είναι ο θετικός ρόλος που έπαιξαν τα Μέσα Ενημέρωσης.

Το αρνητικό της υπόθεσης αυτής είναι ο τρόπος παρουσίασης.

Κατάφεραν να δημιουργήσουν στον πολίτη μια εικόνα πλήρους σύγχυσης όσον αφορά τόσο την εξέλιξη των γεγονότων όσο και του τι προηγήθηκε της έκρηξης, τι έγινε κατά την έκρηξη και τι έγινε μετά.

Είμαι σίγουρος ότι κανένας πολίτης θυμάται τη σειρά των γεγονότων ή με βάση τις αποκαλύψεις και τα ρεπορτάζ, τι έγινε, τι ισχύει και τι δεν ισχύει απ’ όσα μεταδόθηκαν.

Και αυτό γιατί ενώ το βράδυ τα κανάλια παρουσίαζαν μια οπτική με βάση τα δεδομένα που είχαν, το επόμενο βράδυ με νέα στοιχεία ανατρέπονταν τα προηγούμενα.

Και δεν έμπαιναν στον κόπο να διευκρινίσουν στους πολίτες τι ισχύει και τι δεν ισχύει πλέον.

Έτσι π.χ. έχουμε το φαινόμενο ένα μέσο ενημέρωσης να αναφέρει τη μια ότι με βάση μαρτυρίες δύο από τα εμπορευματοκιβώτια ήταν ανοικτά και καίγονταν, ενώ την επομένη να γράφει για εγκληματική τακτική στιβάγματος, αφού, όπως σημείωνε, τοποθετήθηκαν με τέτοιο τρόπο που η πόρτα τους ενός ακουμπούσε στην πόρτα του άλλου, ώστε να είναι αδύνατο το άνοιγμα τους. (Δες Φιλελεύθερος 23 και 24 Ιουλίου 2011).

Ποιο από τα δύο ισχύει;

ΟΙ ΔΙΑΡΡΟΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΜΥΝΑΣ

Με βάση όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω, θεωρώ εγκληματική τη διαρροή πληροφοριών, ακόμα και εγγράφων από την κλειστή συνεδρία της Επιτροπής Άμυνας της Βουλής.

Γιατί;

Διότι οι διαρροές πληροφοριών δημιούργησαν ΔΥΟ φορές λανθασμένες εντυπώσεις στο κοινό.

Η μία ήταν για έντονη διαμάχη και χαρακτηρισμούς μεταξύ του τέως υπουργού άμυνας και ενός στελέχους της Εθνικής Φρουράς και η άλλη με τις δηλώσεις Λ. Παντελίδη ότι ο πρόεδρος της Δημοκρατίας ήταν ενήμερος για όσα γίνονταν.

Και τα δύο διαψεύστηκαν. Όμως τα Μέσα Ενημέρωσης που δημοσιοποίησαν τις πληροφορίες δεν μπήκαν στον κόπο να απολογηθούν προς το κοινό τους.

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Άμυνας Γ. Βαρνάβα αναγκάστηκε να προβεί αυτόβουλα σε διάψευση του περιστατικού με τον Κ. Παπακώστα, λέγοντας ότι ουδέποτε συνέβη κάτι τέτοιο.

Και το δεύτερο διαψεύστηκε από τον ίδιο τον κ. Παντελίδη.

Οι εντυπώσεις όμως έμειναν.

Όσον αφορά τα έγγραφα που διέρρευσαν προκάλεσαν και πάλι την έντονη αντίδραση του Γ. Βαρνάβα ο οποίος χαρακτήρισε εγκληματική τη διαρροή.

Φαίνεται ότι είναι γνωστοί οι διαρροείς.

Και το ερώτημα είναι γιατί δεν λαμβάνεται οποιοδήποτε μέτρο.

Από την άλλη, ποια είναι η σοβαρότητα αυτών που διαρρέουν;

Πόσες φορές έχουν αναλωθεί σε λαϊκισμό και καταγγελίες για λόγους εντυπωσιασμού;

Οι δημοσιογράφοι που δέχονται την πληροφόρηση από αυτούς τους ανθρώπους, δεν είναι οι πρώτοι που πρέπει να είναι καχύποπτοι και υποψιασμένοι για τις πηγές τους;

ΟΙ ΔΙΑΡΡΟΕΙΣ

Τι γίνεται όμως με τους ίδιους τους διαρροείς; Τι επιδιώκουν;

Δημοσιότητα, δόξα;

Πουλούν εκδούλευση προς συγκεκριμένα συγκροτήματα;

Εκμετάλλευση του πόνου ανθρώπων με ανταλλάγματα στις εκλογές;

Τι;

Και πόση είναι η σοβαρότητα αυτών των ανθρώπων που δεν διστάζουν να προβούν σε διαρροές (αλλά και των δημοσιογράφων που τις δημοσιεύουν με τη μεγαλύτερη ευκολία) χωρίς να τους νοιάζει αν τα όσα αποκαλύπτονται μπορεί να δώσουν σε κάποιους ύποπτους και πιθανόν ένοχους για το συμβάν να ετοιμάσουν αντίλογο στα δικαστήρια; Να προετοιμάσουν με άλλα λόγια την άμυνα τους και να αθωωθούν στο τέλος;

Να λοιπόν γιατί χρειάζονται προσεκτικοί χειρισμοί.

Δεν μπορεί να ισοπεδώνονται όλα στο βωμό της πρωτιάς και της αποκλειστικότητας.