Η ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΚΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Όλοι ξέρουμε (ή έπρεπε να ξέρουμε) ότι η 25^η Δεκεμβρίου δεν είναι η μέρα γέννησης του

Ιησού.  Ότι ουσιαστικά η 25η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε για να αντικαταστήσει τη γιορτή του Θεού Ήλιου που γιόρταζαν εκείνη την ημέρα οι προχριστιανικές θρησκείες.

Μέσα από τα ίδια τα ευαγγέλια βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα ότι όταν γεννήθηκε ο Χριστός δεν ήταν χειμώνας αλλά Άνοιξη ή Φθινόπωρο και δεν πρόκειται να το αναλύσουμε.

Θα ασχοληθούμε όμως με άλλες πτυχές που έχουν να κάνουν με το θέμα της γέννησης, που δημιουργούν θα έλεγα, κάποια προβλήματα σε σχέση με την καθιερωμένη άποψη της ορθόδοξης (τουλάχιστον) θεολογίας.

Στο θέμα της γέννησης του θείου βρέφους αναφέρονται μόνο δύο από τους τέσσερεις ευαγγελιστές, ο Ματθαίος και ο Λουκάς.

Πριν προχωρήσουμε στο θέμα είναι καλό να αναφέρουμε ότι πουθενά στα ευαγγέλια δεν αναφέρεται ότι η Μαρία έμεινε έγκυος με τον… κρίνο, ούτε σπηλιά, ούτε ζώα.

Αυτό είναι προσθήκη των Πατέρων και των θεολόγων.

Σημ: Για τους σκοπούς αυτού του κειμένου χρησιμοποιούμε την διαδικτυακή έκδοση των ευαγγελίων που είναι στη δημοτική γλώσσα. 

Η εγκυμοσύνη της Μαρίας

Οι δύο συγγραφείς αντιφάσκουν σε βασικά ζητήματα όσον αφορά την γέννηση.

Ο Ματθαίος (1:18 – 24) μας λέει ότι η Μαρία αφού αρραβωνιάστηκε με τον Ιωσήφ, έμεινε έγκυος με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος. 

Όταν το έμαθε αυτό ο Ιωσήφ, αποφάσισε να την χωρίσει.

Αυτό παραπέμπει ότι τα πράγματα έγιναν τόσο γρήγορα που ο Ιωσήφ διαπίστωσε την εγκυμοσύνη, πριν προλάβει ο ίδιος να την αγγίξει.

Στις σκέψεις που έκανε για να την χωρίσει έβαλε τέλος ένας άγγελος που εμφανίστηκε στον ύπνο του για να του εξηγήσει ότι η γυναίκα του δεν τον απάτησε αλλά έμεινε έγκυος από το Άγιο Πνεύμα. 

Κι έτσι το κακό σταμάτησε μέχρι εκεί.

Ο Λουκάς από την πλευρά του (1:26 – 38) περιγράφοντας το ίδιο γεγονός, μας το δίνει διαφορετικά.

Δεν αναφέρεται σε καμιά υποψία του Ιωσήφ ούτε σε σκέψεις για να χωρίσει τη Μαρία. Ο Ιωσήφ του Λουκά δεν ανακατεύεται στο γεγονός.

Κάνει αναφορά σε άγγελο, όπως και ο Ματθαίος, μόνο που έχει διαφορετικούς ρόλους.

Στον Ματθαίο, όπως είδαμε, μεσολαβεί για να εξηγήσει τον Ιωσήφ τι έγινε, ενώ στον Λουκά έρχεται για να πει στη Μαρία ότι θα μείνει έγκυος, κάτι που δεν αναφέρει ο Ματθαίος.

Το όνομα του παιδιού

Ο άγγελος του Ματθαίου εξηγεί στον Ιωσήφ τι έγινε και του λέει και για το όνομα που θα δοθεί στο παιδί (1:21-23):

«και θα γεννήσει έναν γιο, και θα αποκαλέσεις το όνομά του Ιησού· επειδή, αυτός θα σώσει τον λαό του από τις αμαρτίες του.

Και όλο αυτό έγινε για να εκπληρωθεί εκείνο που ειπώθηκε από τον Κύριο διαμέσου τού προφήτη, που έλεγε:

«Δέστε, η παρθένος θα συλλάβει, και θα γεννήσει έναν γιο, και θα αποκαλέσουν το όνομά του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ», που ερμηνευόμενο σημαίνει: Μαζί μας είναι ο Θεός».

Τι έχουμε εδώ; Ο άγγελος λέει ότι το παιδί θα ονομαστεί Ιησούς, που σημαίνει σωτήρας, μεσσίας. Στα εβραϊκά το όνομα  Γεχοσούαχ σημαίνει «Σωτηρία του Γιαχβέ».

Την ίδια ώρα όμως, ο Ματθαίος μιλά για εκπλήρωση της προφητείας που λέει ότι το παιδί θα ονομαστεί Εμμανουήλ, που σημαίνει, «Ο θεός είναι μαζί μας»!

Ο Λουκάς από την άλλη (1: 32), βάζει τον άγγελο να λέει στη Μαρία ότι «Αυτός θα είναι μεγάλος, και θα ονομαστεί Υιός τού Υψίστου· και ο Κύριος ο Θεός θα του δώσει τον θρόνο τού Δαβίδ τού πατέρα του».

Άρα, εδώ έχουμε τρία ονόματα: Ιησούς, Εμμανουήλ, Υιός του Υψίστου.

Η εκδοχή του Παύλου και Ιωάννη

Το πράγμα χαλά όμως με τη διδασκαλία του αποστόλου Παύλου.

Ενώ οι Ματθαίος και Λουκάς θέλουν την Μαρία να μένει έγκυος χωρίς την παρέμβαση ανθρώπου, ο Παύλος (Προς Ρωμαίους 1:3-4) λέει άλλα.

Μιλά για «τον Υιό του [Θεού], που γεννήθηκε από το σπέρμα τού Δαβίδ κατά τη σάρκα, και αποδείχθηκε Υιός τού Θεού».

Επομένως, για να υπάρχει σπέρμα Δαβίδ, πάει να πει ότι η Μαρία δεν έμεινε έγκυος από το Άγιο Πνεύμα αλλά με ανθρώπινη παρέμβαση.

Ας μη ξεχνούμε ότι η γενεαλογία του Ιησού που παραθέτουν ο Ματθαίος και ο Λουκάς καταλήγει στον Ιωσήφ (τον άντρα της Μαρίας, όπως αναφέρεται) ο οποίος είναι απόγονος του Δαβίδ!

Προς τι λοιπόν αυτή η διευκρίνιση από τον Παύλο η οποία διαψεύδει τους δύο προηγούμενους;

Ο Ιωάννης επίσης ανατρέπει τους δύο και φαίνεται να επιβεβαιώνει τον Παύλο.

Στο 6ο κεφάλαιο (εδ. 42) γίνεται αναφορά σε γονείς του Χριστού: «Κι έλεγαν (τα πλήθη): «Μα αυτός δεν είναι ο Ιησούς, ο γιός του Ιωσήφ, που τον πατέρα του και τη μητέρα του εμείς τους ξέρουμε καλά;»

Η προφητεία του Ματθαίου

Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Ματθαίος είναι ο μόνος που επικαλείται συνέχεια τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης για να πιστοποιήσει (και να πείσει) ότι στο πρόσωπο του Ιησού εκπληρώθηκαν οι προφητείες.

Έτσι στην περίπτωση της γέννησης επικαλείται μια συγκεκριμένη προφητεία.

Ανατρέχοντας στην Παλαιά Διαθήκη βρίσκουμε ότι αναφέρεται στον Ησαΐα (7:10-17).

Στο κείμενο διαβάζουμε ότι ο Ησαΐας συμβουλεύει τον βασιλιά Άχαζ να μη φοβάται τους βασιλείς της Συρίας και του Σαμάριας οι οποίοι έκαμναν επιδρομές στην Ιουδαία, και ο προφήτης τον καθησύχασε πως σύντομα οι δυο επιδρομείς θα φύγουν:

«…Και ο Κύριος μίλησε ακόμα στον Άχαζ λέγοντας: Ζήτησε ένα σημάδι από τον Κύριο καί Θεό σου,» (…) «Και ο Ησαΐας είπε:(…) Γι’ αυτό ο ίδιος ο Κύριος θα σας δώσει σημάδι. Να η παρθένος θα συλλάβει και θα γεννήσει έναν γιο, και το όνομά του θα αποκληθεί Εμμανουήλ. Και θα φάει βούτυρο και μέλι, μέχρις ότου μάθει να απορρίπτει το κακό, και να διαλέγει το αγαθό, η γη, που αποστρέφεσαι, θα εγκαταληφθεί από τους βασιλιάδες της».

Λίγες γραμμές πιο κάτω (στο επόμενο κεφάλαιο) διαβάζουμε ότι η προφητεία εκπληρώνεται (8:3-4):

«Και ήρθα στην προφήτισσα, που συνέλαβε, και γέννησε ένα γιο.  Καί ο Κύριος μου είπε: Να αποκαλέσεις το όνομα του Μαχέρ – σαλαλ – χας – βαζ επειδή, πριν το παιδί μάθει να προφέρει: πατέρα μου καί μητέρα μου, τα πλούτη της Δαμασκού, και τα λάφειρα της Σαμάρειας θα διαρπαχθούν, μπροστά στο βασιλιά της Ασσυρίας». 

Κατά συνέπεια, η προφητεία που παραθέτει ο Ματθαίος είναι παραπλανητική αφού όχι μόνο δεν αποτελεί προφητεία αλλά κάτι το οποίο έχει ήδη εκπληρωθεί από την εποχή που περιγράφει ο Ησαΐας.

Η σφαγή των νηπίων. Ποιος ο ένοχος

Στο ευαγγέλιο του Ματθαίου γίνεται αναφορά στην εμφάνιση των μάγων και στη σφαγή των νηπίων.

Για το συμβάν αυτό ενοχοποιείται ο Ηρώδης ο οποίος παρουσιάζεται ως ο άσπλαχνος διοικητής ο οποίος φοβήθηκε από τη γέννηση του νέου βασιλιά και διέταξε τη θανάτωση των παιδιών από δύο χρονών και κάτω.

Με αυτό τον τρόπο, διασφάλιζε ο Ηρώδης ότι ο νέος βασιλιάς δεν θα ζούσε για να του πάρει την εξουσία.

Υπάρχει όμως και άλλη ανάγνωση των όσων περιγράφονται.

Ολόκληρο το 2^ο κεφάλαιο του Ματθαίου είναι αφιερωμένο σ’ αυτό το θέμα.

Ωστόσο πρέπει να σημειώσουμε κι εδώ κάποια πράγματα.

Σύμφωνα με την περιγραφή οι μάγοι έφτασαν στα Ιεροσόλυμα, ακολουθώντας ένα μεγάλο αστέρι.

Όμως ο Ιησούς, βρισκόταν στη Βηθλεέμ και όχι στα Ιεροσόλυμα.

Γιατί το αστέρι, που σύμφωνα με ό,τι πιστεύεται καθοδηγούνταν από τον ίδιο το Θεό, τους οδήγησε στα Ιεροσόλυμα που ήταν ή έδρα του Ηρώδη και όχι κατευθείαν στη Βηθλεέμ;

Σύμφωνα με την αφήγηση του ευαγγελιστή, οι μάγοι όταν έφτασαν στα «ανυποψίαστα» Ιεροσόλυμα άρχισαν να ρωτούν πού βρισκόταν ο νεογέννητος βασιλιάς.

Αυτό έφτασε στ’ αυτιά του Ηρώδη ο οποίος κάλεσε όλους τους αρχιερείς και τους γραμματείς και τους ρώτησε να μάθει πού γεννιέται ο Χριστός. Και εκείνοι τού είπαν: Στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας.

Τότε ο Ηρώδης κάλεσε τους Μάγους και τους είπε ότι όταν βρουν το βρέφος, να επιστρέψουν στην Ιερουσαλήμ και να του το ανακοινώσουν για να πάει κι ο ίδιος να το προσκυνήσει.

Τι γίνεται αμέσως μετά;

«Και εκείνοι, αφού άκουσαν τον βασιλιά, αναχώρησαν, και ξάφνου, το αστέρι, που είχαν δει στην ανατολή, προπορευόταν απ' αυτούς, μέχρις ότου, φτάνοντας, στάθηκε επάνω εκεί όπου ήταν το παιδί. Και καθώς είδαν το αστέρι, χάρηκαν με χαρά υπερβολικά μεγάλη». (Μτθ. 2:9-10)

Δηλαδή εμφανίστηκε ξανά το αστέρι για να τους πάρει στην Βηθλεέμ όπου βρισκόταν το βρέφος.

Η συνέχεια είναι γνωστή, οι μάγοι δεν επέστρεψαν για να πουν στον Ηρώδη πού βρισκόταν το βρέφος, αυτός θύμωσε και διέταξε τη σφαγή των νηπίων.

Άρα, από τη στιγμή που είναι παραδεχτό ότι το αστέρι το καθοδηγούσε ο Θεός, δικαιούμαστε να υποθέσουμε ότι η ευθύνη για τη σφαγή των νηπίων βαραίνει πρώτα τον ίδιο τον Θεό και ύστερα τον Ηρώδη;

Γιατί το λέμε αυτό;

Διότι το καθοδηγούμενο αστέρι θα μπορούσε κάλλιστα να οδηγούσε τους μάγους κατευθείαν στην Βηθλεέμ για να συναντήσουν το βρέφος.

Αντί τούτου τους οδήγησε πρώτα στην Ιερουσαλήμ. Αυτό είχε σαν συνέπεια να μάθει ο Ηρώδης τα καθέκαστα.

Και αφού οι μάγοι βγήκαν από το παλάτι, ξαναεμφανίστηκε το αστέρι για να τους πάρει στην Βηθλεέμ.

Επομένως θα μπορούσε να αποφευχθεί η σφαγή των νηπίων αν ο Θεός οδηγούσε κατευθείαν τους ξένους στον τόπο γέννησης. Ο Ηρώδης δεν θα μάθαινε τίποτε και δεν θα την πλήρωναν τα αθώα μωρά.

Σημειώνω ακόμα ότι καμία πηγή, σύγχρονη του Ηρώδη, δεν αναφέρει το γεγονός. Δεν υπάρχει καταγραφή, ούτε καν απ’ τους υπόλοιπους τρεις Ευαγγελιστές, πέρα απ’ τον Ματθαίο.

Αυτά τα σημεία (από τα πολλά που υπάρχουν) θέλησα να καταγράψω σε αυτή την ανάρτηση χωρίς φόβο και πάθος.

Ο καθένας δικαιούται να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα, να συμφωνήσει ή να διαφωνήσει μαζί μου.

Καλές γιορτές…