Παρασκευή 28 Οκτωβρίου 2011

ΠΑΤΡΙΩΤΙΣΜΟΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ


Με αφορμή τη σημερινή επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, αντί διθυραμβικών αναφορών επέλεξα την αναδημοσίευση ενός άρθρου του Θανάση Γιαλκέτση που δημοσιεύθηκε στην «Ελευθεροτυπία» των Αθηνών στις 23 Οκτωβρίου.


Πατριωτισμός εναντίον εθνικισμού

Η ΙΔΕΑ της πατρίδας έχει υποστεί φθορές από την κάκιστη χρήση και την κατάχρηση που της έκαναν ο εθνικισμός και ο φασισμός. Ο φασισμός μιλούσε για την πατρίδα, έλεγε ότι πρέπει να θυσιάζουμε τη ζωή μας αλλά και να σκοτώνουμε για την πατρίδα και στο όνομα της πατρίδας εξαπέλυε τους επιθετικούς του πολέμους και τα πογκρόμ του ενάντια στους «απάτριδες».

Η ιδέα της πατρίδας παραπέμπει σε ένα σύνολο αξιών στο οποίο ο πατριώτης αποδίδει ένα ιδιαίτερα θετικό συμβολικό νόημα. Γι' αυτό και προσφέρεται για πολιτική εκμετάλλευση από μέρους εκείνων που κατέχουν την εξουσία. Ετσι, ο πατριωτισμός μπορεί εύκολα να εκφυλιστεί και να μετατραπεί σε πατριδοκαπηλία και σε εθνικισμό. Η αγάπη για την πατρίδα υπήρξε όμως και ένα σημείο αναφοράς του αντιφασισμού, που αντιτάχθηκε σθεναρά στο φασιστικό εθνικισμό. Η αντίσταση στο φασισμό και στο ναζισμό ήταν μια κορυφαία έκφραση πολιτικού πατριωτισμού, που κατέδειξε ότι η αγάπη για την πατρίδα μπορεί να οδηγήσει σε μιαν ανιδιοτελή, γενναιόδωρη και μαχητική στράτευση, σε πράξεις αυτοθυσίας και ηρωισμού με μεγάλη ηθικοπολιτική αξία. Στο όνομα της πατρίδας ο φασιστικός εθνικισμός εξαπέλυσε τους επεκτατικούς και κατακτητικούς του πολέμους, προκαλώντας μαζικές ανθρωποσφαγές και γενοκτονίες.

Ο πατριωτισμός του αντιφασισμού αντίθετα έδωσε ηθικό και πολιτικό περιεχόμενο στην πιο αδιάλλακτη και ηρωική αντίσταση στον επιτιθέμενο εισβολέα και στον κατακτητή. Ο πατριωτισμός του αντιφασισμού εμπνεόταν από την ιδέα ότι πατρίδα σημαίνει κοινή ελευθερία ενός λαού, ο οποίος θέλει να ζει ελεύθερος ανάμεσα σε ελεύθερους λαούς. Ανάμεσα σε αυτήν την ιδέα της πατρίδας και στον εθνικισμό, ο οποίος αναγορεύει σε πρωταρχική αξία όχι την ελευθερία αλλά την εθνική, θρησκευτική ή πολιτισμική ομοιογένεια ενός λαού ή το μεγαλείο, την υπεροχή και την επικράτηση του δικού μας έθνους στην αναμέτρηση με τα άλλα έθνη, υπάρχει μια ηθική και πολιτική άβυσσος.

Η παράδοση σκέψης που ενέπνευσε τον πατριωτισμό του αντιφασισμού (εκείνη που ερμηνεύει την αγάπη για την πατρίδα ως αγάπη για την κοινή ελευθερία) έχει τις ρίζες της στην πολιτική σκέψη του Διαφωτισμού. Στο λήμμα Patrie της Encyclopedie διαβάζουμε μεταξύ άλλων: «Πατρίδα δεν σημαίνει τον τόπο στον οποίο γεννηθήκαμε, όπως νομίζει μια αγοραία αντίληψη, αλλά σημαίνει ένα ελεύθερο κράτος (etat libre) του οποίου είμαστε μέλη και του οποίου οι νόμοι προστατεύουν τις ελευθερίες μας και την ευτυχία μας». Με αυτήν την έννοια, η αγάπη για την πατρίδα δεν αντιπαρατίθεται στην αγάπη για την ανθρωπότητα και στις οικουμενικές αξίες της ελευθερίας, της ισότητας και της δικαιοσύνης.

Αντίθετα μάλιστα, μπορεί να αποτελεί έναν αναγκαίο ενδιάμεσο σταθμό στην πορεία που οδηγεί σε αυτές τις οικουμενικές αξίες. Αυτή η ιδέα πολιτικού πατριωτισμού, η οποία ερμηνεύει την αγάπη για την πατρίδα ως αφοσίωση στο συνταγματικό συμβόλαιο που συνδέει τους πολίτες μιας πολιτικής κοινότητας, μοιάζει με την έννοια του «συνταγματικού πατριωτισμού», που πρότεινε ο Χάμπερμας στα τέλη της δεκαετίας του 1980. Η θεωρία του συνταγματικού πατριωτισμού, αν και εμφανίζεται συνήθως ως ανανέωση της παραδοσιακής σημασίας του όρου, στην πραγματικότητα υπογραμμίζει την ασυνέχεια που οι μεγάλες αστικές επαναστάσεις (η αμερικανική του 1776 και η γαλλική του 1789) είχαν προκαλέσει με τη ριζική αλλαγή της έννοιας της πολιτικής κοινότητας. Επειτα από αυτές τις επαναστάσεις, πράγματι, η αφοσίωση στο μονάρχη ή στο κράτος θα αντικατασταθεί από την αφοσίωση στην πατρίδα. Εδώ η έννοια της πατρίδας αναφέρεται από τη μια μεριά στην πολιτισμική παράδοση και κληρονομιά ενός λαού και από την άλλη στην αφοσίωση σε μια πολιτική διάταξη η οποία νομιμοποιείται ως ελεύθερη έκφραση της κοινής βούλησης των πολιτών και αποβλέπει στην εξυπηρέτηση του γενικού συμφέροντος.

Η πατρίδα επομένως σημαίνει τόσο τη γενέθλια γη, τη «γη των πατέρων», δηλαδή τη χώρα με την οποία τα άτομα αισθάνονται συνδεδεμένα για λόγους γενεαλογικούς ή πολιτισμικούς, όσο και την πολιτική κοινότητα που συγκροτήθηκε από ανθρώπους οι οποίοι μοιράζονται συνειδητά μια κοινή κληρονομιά (ιστορίας, γλώσσας και πολιτισμού) και μια κοινή μοίρα. Για τους κλασικούς της πολιτικής σκέψης, η πολιτική αρετή του πατριωτισμού είναι αναγκαία για την υπεράσπιση και τη διατήρηση μιας ελεύθερης πολιτείας. Στην παράδοση του πολιτικού πατριωτισμού (η οποία ως πατρίδα εννοεί την κοινή μας ελευθερία, μια κοινότητα ελεύθερων πολιτών), η αγάπη για την πατρίδα έχει ένα νόημα εντελώς διαφορετικό από αυτό που της δίνει η εθνικιστική ρητορική, από το θαυμασμό δηλαδή για την εθνική υπεροχή και «καθαρότητα», από την υπεράσπιση της πολιτισμικής ομοιογένειας ενός έθνους ενάντια σε κάθε είδους επιμειξία.

Οταν μιλάει για αγάπη για την πατρίδα ο πολιτικός πατριωτισμός δεν εννοεί μιαν αποκλειστική και τυφλή πρόσδεση στην κοινότητα καταγωγής μας, αλλά έναν άλλο τύπο αγάπης, ικανό να εμπνέει το γενναιόδωρο πάθος που ωθεί το άτομο να ενδιαφέρεται όχι μόνο για την οικογένειά του, για τους συγγενείς και τους φίλους του, αλλά για όλους τους συμπολίτες του ή ακόμη και για όλους εκείνους (ανεξάρτητα από την καταγωγή τους) που είναι θύματα αδικιών, διακρίσεων και καταπίεσης. Με άλλα λόγια, ο πατριωτισμός μπορεί να είναι μια πολύτιμη για τη δημοκρατία πολιτική αρετή, δηλαδή μια δύναμη που κινητοποιεί τους πολίτες, ένα πάθος που δίνει στα άτομα το θάρρος και την αποφασιστικότητα να υπηρετούν τη χώρα τους και την κοινή τους ελευθερία, παραμερίζοντας ή και θυσιάζοντας τα εγωιστικά και ιδιωτικά τους συμφέροντα.

26 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Αν η αγάπη για την πατρίδα περιλαμβάνει την αγάπη για "όλους εκείνους (ανεξάρτητα από την καταγωγή τους) που είναι θύματα αδικιών, διακρίσεων και καταπίεσης", τότε παύει να είναι "αγάπη για την πατρίδα" και γίνεται αγάπη για την ανθρωπότητα, για τον συνάνθρωπο. Σε τι εξυπηρετεί τότε η ιδέα της πατρίδας; Σε τι εξυπηρετούν τα σύνορα που μας χωρίζουν από τους άλλους ανθρώπους;

Αν «Πατρίδα δεν σημαίνει τον τόπο στον οποίο γεννηθήκαμε, όπως νομίζει μια αγοραία αντίληψη, αλλά σημαίνει ένα ελεύθερο κράτος (etat libre) του οποίου είμαστε μέλη και του οποίου οι νόμοι προστατεύουν τις ελευθερίες μας και την ευτυχία μας», γιατί να μην επιδιώκουμε αυτό το κράτος να είναι παγκόσμιο, ώστε να εξασφαλίζει την ελευθερία και την ευτυχία σε όλους τους ανθρώπους; Σε τι εξυπηρετούν τα σύνορα;

the Idiot Mouflon είπε...

Δεν αγαπώ καμιά πατρίδα.

Ανώνυμος είπε...

εδω, η κυπρος δεν ειναι πατριδα. εδω ειναι νοτιοανατολικη ελλαδα.

Licio Gelli είπε...

Viva Duce. Cipro è italiano.

Ανώνυμος είπε...

βάζει ο Duce την ωραία τη στολή του,
βγάζει έξω την τεράστια χοντρή ψωλή του,
ρε τον πουτσαρά!
κι ένα πρωινό χωρίς φεγγάρι
ο Duce το μεγάλο το παπάρι
την Ελλάδα πάει από πίσω για να πάρει,
ρε τον πουσταρά!

ο αΧριστόφιας είναι και φονιάς!

Ανώνυμος είπε...

σημερα ολοι ελληνες λενε ΟΧΙ. μονο οι ελαμιτες λενε ΝΑΙ για το χατιρι του NPD.

Ανώνυμος είπε...

http://en.wikipedia.org/wiki/Philiki_Etaireia#Hierarchy_and_initiation
http://www.balkanalysis.com/blog/2006/09/28/freemasonry-in-greece-secret-history-revealed/

φαινεται οτι σατανιστες ιδρυσαν την ελλαδα ομως παπαδες που βγηκαν μετα???

Ανώνυμος είπε...

Μιχάλη εξαιρετικός τίτλος, σπουδαίο θέμα, μπράβο.

Ανώνυμε 12.19: Για ένωση πουλήσατε την Κύπρο τη μισή...(στους τούρκους. Ρώτα τους πρόσφυγες και τους συγγενείς των αγνοουμένων αν εδώ είναι νοτιανατολική ελλάδα... Κια ρωτα να σου πουν αν θα φύγει ποτέ πια η τουρκία από τη μισή κύπρο ή αν θα μειωθεί ποτέ η επιρροή της στην Κύπρο ή αν θα αυξάνεται... προδότες!

Ανώνυμος είπε...

ρωτησαμε λεν το ιδιο. μην ανησυχεις. παντου ελληνικη σημαια στην συνοικια τους. μαθε πρωτα εκεινους.

Ανώνυμος είπε...

προσφυγες ειναι πανετοιμοι για να τρων τις περιουσιες των τ/κ στην ελευθερη κυπρο αλλα εμεις μεχρι σημερα παιξαμε ανεξαρτητο ψευδοκρατος για αυτο δεν δωσαμε πολλα πραματα στους προσφυγες.

Ανώνυμος είπε...

http://www.grandlodge.gr/Portals/0/glimages/phoenix3.jpg
http://masterchrisblog.files.wordpress.com/2008/04/21a.jpg

και την κυπρο κυβερνα μια παρακρατικη μασονικη ομαδα που κυβερνα και τον αρχιεπισκοπο και την εκκλησια. αφησαν την εκκλησιαν για να παιξει ρολο στην κοινωνια. τα μελη του παρακρατους προερχονται απο ολους τομεις της κοινωνιας.

Ανώνυμος είπε...

ελενη μαυρου ηταν μαριονετα των μασονων της κυπρου που επετρεψε στους μασονους να χρησιμοποιησουν την πυλη αμμοχωστου για να εκτελουν μυστικη τους μασονικη τελετη.

Ανώνυμος είπε...

ο σφαγεας των ελληνων κεμαλ ατατουρκ ηταν μασονος και μυηθηκε σε μια στοα στην ελλαδα. καταγωγη του ηταν εβραικη απο ισπανια. την τουρκια ιδρυσαν οι μασονοι. την ελλαδα ιδρυσαν οι μασονοι. εχουμε μπροστα μας μια καλο-οργανωμενη συνομωσια. καρολος μαρξ ηταν μασονος. παπανδρεου ειναι μασονος και ειναι εκπροσωπος του τραζικου καρτελ των βασιλικων οικογενειων της ευρωπης. στην σουηδια ο πατερας του ηταν σκυλος της βασιλικης οικογενειας της σουηδιας η οποια ειναι μελος του καρτελ. και εκεινοι δινουν σε "πανεξυπνους(;)" βλακες του κοσμου βραβειο νομπελ καθε χρονο.

Ανώνυμος είπε...

το βραβειο νομπελ δινεται σε οσους δουλευουν για μεγαλα συμφεροντα των διεθνων κεφαλαιοκρατων.

Ανώνυμος είπε...

ελενη μαυρο επετρεψε μασονους για την "ειδικη" τους τελετη στην πυλη αμμοχωτου. κατα την διαρκεια της τελετης οι μασονοι εσφαξαν ενα ζωο, το θυσιασαν για μπαφομεθ ο οποιος ειναι θεος που στον πιστευουν.

Ανώνυμος είπε...

ζαχαριας κουλιας ειναι απο αραβικη καταγωγη. η υποθεση κουλια ειναι σαν υποθεση ντενκτας.

αραβοφαγος κουλιας - ελληνας γενιτσαρος εκ αραβικης καταγωγης

ελληνοφαγος ντενκτας - τουρκος γενιτσαρος εκ ελληνικης καταγωγης

σας διδαξαν παραποιημενη ιστορια κοπελια.

Ανώνυμος είπε...

κουλια εξ αραβιας. κοιτα το καθρεφτη.

lawrence ηταν εγγλεζος αν και περασε τοσο καιρο στην ερημια, κι εσυ εισαι αραβας.

Ανώνυμος είπε...

εμεις δεν μπορουμε να γινουμε μια ελβετια. για να γινεις ελβετια πρωτα πρεπει να γινεις γκει. εμεις δεν ειμαστε γκει και συνεπως δεν ειμαστε ανεξαρτητη χωρα. θελουμε να μας πηδηξουν οι καλαμαραδες. για αυτο η λυση δεν ειναι εφικτη.

ΑΓΩΝ είπε...

Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΙΧΑΗΛ ΠΑΙΡΝΕΙ ΕΝΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΑΠΟ ΡΩΣΙΚΗ ΠΡΕΣΒΙΑ. ΣΙΓΟΥΡΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΠΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ.

Ανώνυμος είπε...

εσυ νομιζω παιρνεις απο ελληνικη αγων. τελος παντων.

μπορει να μου εξηγησει κανεις ποια ειναι η καταγωγη του γγ της εδον.

γνωριζουμε απο ιστορια οτι οι τουρκοι οθωμανοι εφεραν αρκετους εποικους στο νησι απο μεση ανατολια επι οθωμανοκρατιας.

γιατι εχει ενα επιθετο μιας περιοχης της μεσης ανατολιας η οποια γνωστη με το να στελνει εποικους σε ολες κατεχομενες περιοχες (συμπεριλαμβανομενου βαλκανιων) της οθωμανικης αυτοκρατοριας;

τι σχεση εχει με την ανατολια; η οικογενεια του ηταν μια τουρκικη; να μου εξηγηση κανεις. αναρωτιεμαι παρα πολλααα.

Πουργουρίδης είπε...

Ρεε όλοι θέλουν διχοτομήση απλώς δεν την λένε ακόμα δυνατά. Οι πρόσφυγες θέλουν περιουσίες τους πίσω όμως δεν θέλουν να αλλάξει το πολιτικό κατεστημένο. Μας γαμήσατε τα κεφάλλια μας επί χρόνια για λύση λύση. Εγώ δεν γνωρίζω κανέναν να θέλει να ζει κάτω από την Τουρκοκυπριακή διοίκηση... Εμείς δεν θέλουμε έποικους, δεν θέλουμε Τουρκοκύπριους, θέλουμε παντού να γίνει Ελλάδα ή κάτι παρόμοια. Χαντε κλείστε το θέμα.

Ανώνυμος είπε...

αλλα εχει ωραιους σωματοφυλακες.

Ανώνυμος είπε...

αχ ρε κουμπαρε δεν αρκουσε ενας νικολακης τωρα θα ερθει κωνσταντινακης.

Disdaimona είπε...

Μιχάλη μου, ο εθνικισμός δεν έχει κτιστει πάνω σε μια διαστρευλωμένη αντίληψη για το τι είναι πατρίδα, και ούτε θα καταπολεμηθεί με μια σωστή αντίληψη για το τι είναι πατρίδα.

Εχει κτιστεί πάνω στα φυλετικά χαρακτηριστικά τα οποια δεν ταυτιζονται καταναγκην με τα γενετικά χαρακτηριστικά του εθνικιστή.

Τόσο ο ιταλικός φασισμός όσο και ο γερμανικος κτίστηκαν πάνω στην ελληνολατρεία και κατόπιν στην λατρεία του δικού τους τοπικού ιδιώματος.

Το ίδιο συμβαίνει και με τον δικό μας εθνικισμό. Και Γαλλοι εθνικιστές να ήμασταν το ίδιο θα συνέβαινε.

Αυτό που μπορεί να αντιπαραβληθεί στον εθνικισμό είναι η ταξική/μαρξιστική αναλυση.

Ο πατριωτισμός δεν είναι έννοια που συναντάται σε κανένα απολύτως μαρξιστικό συγγραμμα πολιτικής θεωρίας.

συνανταται σε δεξιές παραλλαγές του μόνο. δηλαδή στη χειρότερη μορφή του που είναι ο φιλελευθερος αριστερισμός.

Ανώνυμος είπε...

αν σοβιετικη ενωση ηθελε να εισβαλει στην κυπρο, ο μιχαλακης θα ελεγε ΝΑΙ. αν το ηθελε η ελλαδα, θα ελεγε ΟΧΙ.

GEORGE ALEXIS είπε...

Η έκφραση άποψης και μόνο πίσω από ανωνυμία αποτελεί δείγμα δειλίας και έλλειψης ηθικής , αρχών και αξιών. Οπότε αυτοί που λένε ότι δεν έχουν πατρίδα μπορούν να χαρακτηριστούν άνετα και εύκολα Εβραίοι απάτριδες.