ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΠΡΟΔΟΤΗΣ Ο Α. ΣΑΚΚΑΣ ΕΝΥΠΟΓΡΑΦΕΣ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΑΠΟΚΑΘΙΣΤΟΥΝ ΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ

Ο Ανδρέας Σακκάς από τα Πέρα Ορεινής είναι ένας από τους ΑΚΕΛιστές που έπεσαν από τα βόλια φανατικών της ΕΟΚΑ.

Η περίπτωση του Ανδρέα εμπίπτει μέσα στα πλαίσια της καταστροφικής απόφασης που λήφθηκε προς τα τέλη του 1957 από τον Γρίβα για δυναμική αντιμετώπιση της αριστεράς ή καλύτερα για την εξόντωση της Αριστεράς στην Κύπρο.

Οι δολοφόνοι δεν νοιάζονταν και πολύ για το αν οι άνθρωποι που επέλεγαν για να δολοφονήσουν είχαν οικογένειες, γυναίκες, παιδιά. Ούτε στις περισσότερες των περιπτώσεων έλεγχαν τις πληροφορίες τους.

Στις 25 Μαΐου 1958 οι δολοφόνοι μπήκαν μέσα στο καφενείο που βρισκόταν ο Σακκάς και υποχρέωσαν καμιά τριανταριά χωριανούς να βάλουν τα χέρια ψηλά και να γυρίσουν στον τοίχο. Ρώτησαν ποιος είναι ο Αντρέας Σακκάς.

Ο Ανδρέας τους αντιμετώπισε κοιτάζοντας τους κατάματα.

«Πέστε μου ποια προδοσία διέπραξα» τους είπε αλλά αντί απάντησες δέχθηκε καταιγισμό σφαιρών.

Οι δολοφόνοι γνώριζαν ότι ο Σακκάς δεν διέπραξε καμιά προδοσία. Το πρόβλημα τους ήταν ότι ο Σακκάς αποτελούσε έναν από τους δυνατούς κρίκους του ΑΚΕΛ και του Λαϊκού Κινήματος στην περιοχή και ειδικά στα Πέρα Ορεινής.

Είναι συγκλονιστική η μαρτυρία ότι δύο μέρες προηγουμένως, όταν δολοφονήθηκε στο Λευκόνοικο με λιθοβολισμό ο Σάββας Μένοικος από τις Γούφες, ο Σακκάς είπε στη γυναίκα του: «εφάαν αλλόναν σύντροφο Μαρία».

Πού να γνώριζε ότι μετά από δύο μέρες θα ήταν η δική του σειρά;

***

ΑΠΕΙΛΗΣΑΝ ΚΑΙ ΤΗ ΣΥΖΥΓΟ ΤΟΥ

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι οι δολοφόνοι απαγόρευσαν στον παπά να κάνει την κηδεία. Τελικά κάτω από πιέσεις των αριστερών της περιοχής η κηδεία έγινε.

Σύμφωνα με τη μαρτυρία της Μαρίας Σακκά, στη δολοφονία του άνδρα της ενέχονται συγχωριανοί τους οποίους κατονόμασε.

Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι λίγες μέρες μετά τη δολοφονία του Αντρέα πήγε ν’ ανάψει το καντήλι στο μνήμα του. Εκείνη την ώρα η Μαρία είπε «Θεέ μου όποιοι και αν είναι ας το βρουν από εσένα».

Εκεί κοντά στεκόταν ο γιος του ενός από τους δολοφόνου και την απείλησε ότι θα την κτυπήσει. Εκείνη του απάντησε: «Χτύπα με, αν είσαι αθώος μη κακόν σου, αλλά αν φταίεις στις σαράντα του Αντρέα να σε δω νεκρό».

Το βράδυ έγινε γνωστό στο χωριό ότι ο συγκεκριμένος σκοτώθηκε από ηλεκτροπληξία.

Στην κηδεία η γυναίκα του έκλαιε και έλεγε στη Μ. Σακκά, «τι σου έφταιξα εγώ αν έφταιξε ο άνδρας μου».

Η Μαρία απάντησε «εσύ έχεις τα παιδιά σου εγώ όμως είμαι τώρα μόνη μου».

Αργότερα έμαθα ότι κάποιου άλλου που ενέχετο στη δολοφονία σκοτώθηκε ο γιος του.

Ένας τρίτος, έγινε ιερέας για να εξιλεωθεί για το έγκλημα του.[1]

ΑΣΥΝΑΡΤΗΤΕΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

Μέχρι σήμερα δεν έχει ξεκαθαριστεί γιατί δολοφονήθηκε ο Σακκάς.

- Αρχικά ειπώθηκε (αόριστα) ότι εκτελέστηκε διότι συνεργαζόταν με τους Βρετανούς.

- Αργότερα λέχθηκε πως το ότι κρατούσε πεντόλιρα ήταν απόδειξη του προδοτικού του ρόλου.

- Μετά είπαν ότι προμήθευε τους Βρετανούς με γαϊδούρια και βράκες!

Ποτέ όμως δεν απάντησαν αν ο Ανδρέας ασχολείτο με την εκτροφή γαϊδάρων. Ούτε ότι ήταν ράφτης ή έμπορος ρούχων για να έχει στην κατοχή του βράκες και να τις πωλεί μάλιστα στους κατακτητές! Και βέβαια ποτέ δεν απαντούν σε τι θα χρησίμευαν οι βράκες στους Άγγλους.

Ο Ανδρέας ήταν εργολάβος, λακκοτρύπης και έβγαζε το ψωμί της οικογένειας του (είχε 8 παιδιά) εργαζόμενος σκληρά.

ΟΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΗΣ ΕΟΚΑ

Ηρόδοτος Χαραλάμπους

Ο συναγωνιστής του Γρ. Αυξεντίου Ηρόδοτος Χαραλάμπους από τον Αναλυόντα στη δήλωση του αναφέρει μεταξύ άλλων:

«Δηλώνω υπεύθυνα απ’ όσα γνωρίζω και άκουσα από συναγωνιστάς μου του 55-59 από τα Πέρα Ορεινής αλλά και πιστεύω, τα εξής: Ο μ. Α. Σακκάς υπήρξε ένα από τα θύματα του επικού εκείνου αγώνα και όχι προδότης όπως απεκλήθη.

Τούτη η δήλωση γίνεται για αποκατασταθούν οι απόγονοι του, αλλά και η μνήμη του, χάριν της ιστορικής αλήθειας».  

Μηνάς Μιχαήλ

Ο αγωνιστής Μιχάλης Μηνά αναφέρει ότι προβαίνει στην πιο κάτω δήλωση προς αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας:

«Ο μ. Ανδρέας Σακκάς κατά τη γνώμη μου, απ’ όσα γνωρίζω και άκουσα υπήρξε ένα από τα θύματα του αγώνα ΕΟΚΑ 55-59 και όχι προδότης.

Αυτά είναι τα συμπεράσματα που έχω βγάλει με την πάροδο του χρόνου.

Για μένα ο Ανδρέας Σακκάς ήτο ένας Τίμιος Οικογενειάρχης».

Γιώργος Κατσούλης

Ο αγωνιστής της ΕΟΚΑ Γιώργος Κατσούλλης αναφέρει στην ενυπόγραφη δήλωση του:

«Εγώ ο Γεώργιος Κατσούλλης από το Επισκοπιό, ο οποίος στέγαζα στη μάντρα μου το κρησφύγετο του μακαρίτη του Στυλιανίδη Σταύρου, πιστοποιώ ότι ουδέποτε άκουσα τους αγωνιστές που φιλοξένησα περί του Ανδρέα Σακά από τα Πέρα Ορεινής περί προδοσίας του αγώνος 55-59.

***

Οι δηλώσεις αυτές (υπάρχουν και άλλες) πιστοποιούν ότι οι ισχυρισμοί όσων κατηγορούν τους δολοφονημένους αριστερούς δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα.

Άλλωστε η άρνηση των Συνδέσμων Αγωνιστών έστω να συζητήσουν το θέμα, καταδεικνύει την κακοπιστία τους και τη σκοπιμότητα τους.

Ωστόσο στη συνείδηση του Κυπριακού Λαού οι δολοφονηθέντες έχουν αποκατασταθεί.

____________________________________________

[1] Από συνέντευξη της Μ. Σακκά στη Χαραυγή 13 Μαΐου 1994.

* Σχετική ανάρτηση έκανε πέρσι και ο Άνευ Ορίων