Οι αντιφάσεις των Ευαγγελίων για το Πάσχα

Λέγεται ότι τις ημέρες του εβραϊκού Πάσχα συνελήφθη, σταυρώθηκε και αναστήθηκε ο Ιησούς.

Οι μόνες πηγές που έχουμε για τα όσα λέγεται ότι διαδραματίστηκαν εκείνες τις μέρες είναι τα τέσσερα ευαγγέλια.

Μόνο που αν τα διαβάσει κάποιος συγκριτικά θα διαπιστώσει ότι οι αφηγήσεις διαφέρουν και μάλιστα σε πολλά σημεία οι διαφορές είναι σημαντικές.

Το κείμενο είναι λίγο μεγάλο διότι και τα διαδραματιζόμενα είναι πολλά. Γι’ αυτό θα αναφερθώ σε κάποια από τα διαδραματιζόμενα και εντελώς επιγραμματικά.

Του λόγου μου το αληθές μπορεί κάποιος να το διαπιστώσει ακολουθώντας τις παραπομπές.

Μετά τη σύλληψη

Μετά τη σύλληψη που έγινε το βράδυ στο Όρος των Ελαιών, σύμφωνα με τον Ματθαίο (26:57-75), ο Ιησούς οδηγείται στο σπίτι του αρχιερέα Καϊάφα.

Εκεί ήταν μαζεμένοι οι αρχιερείς και οι πρεσβύτεροι που αναζητούσαν κάποιους να ψευδομαρτυρήσουν. Τελικά βρέθηκαν δύο οι οποίοι κατηγόρησαν τον Ιησού ότι αυτός είπε πως μπορεί να γκρεμίσει το ναό του Θεού και μέσα σε τρεις μέρες να τον ξαναχτίσει.

Ο Μάρκος (14:53-72) αναφέρει ότι ο Ιησούς μεταφέρθηκε στο σπίτι κάποιου αρχιερέα (δεν αναφέρεται σε όνομα).

Εκεί ήταν μαζεμένοι οι προαναφερόμενοι αλλά οι αρχιερείς και ολόκληρο το συνέδριο δεν έβρισκαν κάτι για να τον κατηγορήσουν. Και μας λέει ότι εκείνοι που ψευδομαρτυρούσαν δεν ήταν δύο αλλά πολλοί και δεν συμφωνούσαν μεταξύ τους.

Ο Λουκάς (22:66-71) οδηγεί τον Ιησού στον αρχιερέα το πρωί και όχι το βράδυ αμέσως μετά τη σύλληψη.

Δεν οδηγείται στο σπίτι του Καϊάφα ή του όποιου αρχιερέα (σύμφωνα με τον Μάρκο) αλλά στην αίθουσα του συνεδρίου.

Στον Λουκά δεν υπάρχουν ψευδομάρτυρες, αλλά οι κατηγορίες απευθύνονται από τα μέλη του συμβουλίου.

Εντελώς διαφορετικά τα παρουσιάζει ο Ιωάννης (18:13-14).

Γράφει ότι αμέσως μετά τη σύλληψη ο Ιησούς οδηγείται πρώτα στον Άννα, πεθερό του Καϊάφα, κάτι που δεν αναφέρουν καθόλου οι υπόλοιποι.

Μετά την ανάκριση από τον Άννα οδηγείται στον Καϊάφα (18: 24).

Δεν αναφέρεται στο τι έγινε στο σπίτι του Καϊάφα, ούτε αναφέρεται σε ψευδομάρτυρες.

Η άρνηση του Πέτρου

Είναι γνωστό ότι ο Πέτρος αρνήθηκε τρεις φορές τον δάσκαλο του.

Πότε έγινε αυτό;

Ο Ματθαίος (26:58) λέει ότι ο Πέτρος ήταν στο σπίτι του Καϊάφα και παρακολούθησε τη δίκη, καθήμενος στην αυλή.

Ενώ ήταν εκεί μια δούλη και του λέει ότι ήταν μαζί με τον Ιησού κι εκείνος αρνείται για πρώτη φορά (26:70).

Η άρνηση επαναλαμβάνεται αμέσως μετά όταν άλλη δούλη του κάνει παρόμοιο ερώτημα, ενώ η τρίτη άρνηση έρχεται όταν και άλλοι του είπαν το ίδιο.  Αμέσως μετά την τρίτη άρνηση έκραξε ο πετεινός (26:71-74).

Στον Μάρκο (14:66-72) έχουμε διαφορετική εξέλιξη των πραγμάτων.

Οι δούλες δεν είναι δύο αλλά μία.

Και ο πετεινός κράζει κάθε φορά που ο Πέτρος αρνείται τον δάσκαλο του και όχι στο τέλος.

Στον Λουκά (22:56-62) έχουμε τρεις απαντήσεις του Πέτρου σε ερωτήσεις τριών διαφορετικών ανθρώπων. Και ύστερα από τις απαντήσεις κράζει και ο πετεινός.

Ο Λουκάς σημειώνει μάλιστα ότι τις τρεις αρνήσεις τις άκουσε ο Ιησούς ο οποίος γύρισε και τον κοίταξε.

Μια άλλη διαφοροποίηση είναι ότι στον Λουκά ο Πέτρος αρνείται τον Χριστό πριν τη δίκη, ενώ στον Ματθαίο και στον Μάρκο η άρνηση γίνεται κατά τη διάρκεια της δίκης.

Ενώ οι τρεις υποστηρίζουν ότι όλα διαδραματίστηκαν στο σπίτι του Καϊάφα, ο Ιωάννης (18:15-18) επιμένει ότι όλα έγιναν στο σπίτι του Άννα.

Κατά τον Ιωάννη ο Πέτρος δεν ήταν μόνος αλλά συνοδευόταν από άλλον ένα μαθητή (προφανώς αναφέρεται στον εαυτό του).

Ο Πέτρος στεκόταν έξω και τον έβαλε μέσα ο άλλος μαθητής.

Η πρώτη άρνηση του Πέτρου έγινε όχι όταν καθόταν μαζί με τους άλλους στην αυλή αλλά όταν έμπαινε μέσα! Και δεν έγινε από δούλη αλλά από μια νεαρή υπηρέτρια θυρωρό.

Η δύο άλλες αρνήσεις γίνονται μέσα στην αυλή του Άννα κι εκεί κράζει και ο πετεινός.

***

Η Σταύρωση

Λόγω χώρου παρακάμπτουμε τα όσα άλλα έγιναν (που κι εκεί υπάρχουν σημαντικές αντιφάσεις) και μεταφερόμαστε στη σταύρωση.

Σύμφωνα με τον Ματθαίο (27:32-33) μετά την απόφαση για σταύρωση του Ιησού, οι στρατιώτες ενώ έβγαιναν έξω, βρήκαν έναν άνθρωπο Κυρηναίο, που τον έλεγαν Σίμωνα· αυτόν αγγάρευσαν για να σηκώσει τον σταυρό του και να τον μεταφέρει μέχρι τον χώρο της σταύρωσης, τον Γολγοθά.

Οι αναφορές του Μάρκου (15:21-22) και του Λουκά (23:26-27) είναι παρόμοιες.

Εκείνος που διαφοροποιείται είναι και πάλι ο Ιωάννης (19:17) ο οποίος γράφει ότι:

«Και βαστάζοντας τον σταυρό του βγήκε έξω στην τοποθεσία, που λέγεται τόπος Κρανίου, ο οποίος στην Εβραϊκή λέγεται Γολγοθά·».

Διαφωνία μεταξύ των τριών έχουμε ακόμα και στο περιεχόμενο της επιγραφής που τοποθέτησαν οι Ρωμαίοι πάνω στο σταυρό.

Ο Ματθαίος (27:37) λέει ότι η πινακίδα έγραφε: «Αυτός είναι ο Ιησούς, ο βασιλιάς των Ιουδαίων».

Ο Μάρκος (15:26) λέει ότι έγραφε μόνο: «Ο βασιλιάς των Ιουδαίων».

Ο Λουκάς (23:38) λέει ότι η επιγραφή ήταν «γραμμένη με γράμματα Ελληνικά και Ρωμαϊκά και Εβραϊκά: Αυτός είναι ο βασιλιάς των Ιουδαίων».

Ο δε Ιωάννης (19:19) γράφει ότι η επιγραφή έγραφε: «Ο Ιησούς ο Ναζωραίος ο βασιλιάς των Ιουδαίων».

Οι δύο ληστές

Οι συσταυρωμένοι ληστές είναι δύο. Ο ένας δεξιά κι ο άλλος αριστερά του Ιησού.

Τι έκαναν οι δύο κακούργοι πάνω στο σταυρό;

Ο Ματθαίος (27:44) και ο Μάρκος (15:32) μας λένε ότι όπως και ο υπόλοιπος κόσμος, έτσι και οι δύο ληστές κορόιδευαν τον Ιησού πάνω στο σταυρό.  

Ο Λουκάς (23:39-40 ) όμως, μας πληροφορεί ότι τον κορόιδευε ο ένας ενώ ο άλλος τον επέπληξε για τη συμπεριφορά του.

Ο Ιωάννης δεν αναφέρει τίποτε απολύτως γύρω από αυτό το θέμα.

Ο θάνατος του Ιησού

Σύμφωνα με τους ευαγγελιστές ο Ιησούς πέθανε μεταξύ των ορών 12 το μεσημέρι και 3 το απόγευμα.

Και τότε έγιναν συνταρακτικά πράγματα.

Κατά το Ματθαίο (27:51-53) σκίστηκε στα δύο το καταπέτασμα του ναού, έγινε μεγάλος σεισμός, έσπασαν οι ταφόπλακες, άνοιξαν τα μνήματα και πολλοί άγιοι που είχαν πεθάνει αναστήθηκαν. Μετά την ανάσταση αυτοί μπήκαν στην άγια πόλη και εμφανίστηκαν σε πολλούς ανθρώπους.

Κατά το Μάρκο (15:38-39) σκίστηκε μόνο στα δύο το καταπέτασμα του ναού. Δεν έγινε κανένας σεισμός και κανένας δεν αναστήθηκε.

Ούτε ο Λουκάς (23:44-45) αναφέρει σεισμό και ανάσταση νεκρών. Λέει μόνο για το καταπέτασμα του ναού και ότι έπεσε σκοτάδι.

Ο Ιωάννης και πάλι δεν αναφέρει τίποτε επί του προκειμένου.

Τι είπε πριν πεθάνει ο Ιησούς;

Κατά τον Ματθαίο (27:46) είπε με δυνατή φωνή: «Ηλί, Ηλί, λαμά σαβαχθανί;», δηλαδή, «Θεέ μου, Θεέ μου, για ποιον σκοπό με εγκατέλειψες;».

Κατά τον Μάρκο (15:34) είπε: «Ελωί, Ελωί, λαμά, σαβαχθανί;», που ερμηνευόμενο, σημαίνει: «Θεέ μου, Θεέ μου, ως προς τι με εγκατέλειψες;».

Κατά τον Λουκά (23:46) δεν είπε ούτε το ένα ούτε το άλλο αλλά: «ο Ιησούς, αφού φώναξε με δυνατή φωνή, είπε: Πατέρα, στα χέρια σου παραδίνω το πνεύμα μου. Και, όταν τα είπε αυτά, εξέπνευσε».

Ο Ιωάννης (19:30) διαφοροποιείται και πάλι εντελώς: «Όταν, λοιπόν, ο Ιησούς το πήρε [σ.σ. το ξύδι], είπε: Τετέλεσται· και αφού έγειρε το κεφάλι, παρέδωσε το πνεύμα».

Έτσι απλά…

Η ανάσταση

Προβληματική είναι και η διήγηση της ανάστασης.

Κατά τον Ματθαίο (28:2-3) τα ξημερώματα της Κυριακής δύο γυναίκες η Μαρία η Μαγδαληνή και η άλλη Μαρία(;) πήγαν να δουν τον τάφο.

«Και ξάφνου, έγινε μεγάλος σεισμός· επειδή, ένας άγγελος του Κυρίου κατεβαίνοντας από τον ουρανό, ήρθε και αποκύλισε την πέτρα από τη θύρα, και καθόταν επάνω σ' αυτή. Η δε όψη του ήταν σαν αστραπή, και το ένδυμά του λευκό σαν χιόνι. Και από τον φόβο του οι φύλακες ταράχτηκαν, και έγιναν σαν νεκροί».

Τότε εμφανίστηκε ένας άγγελος ο οποίος είπε στις δύο γυναίκες να μη φοβούνται και ότι ο Ιησούς δεν είναι μέσα στον τάφο (28:5-7).

Ενώ οι δύο γυναίκες έτρεχαν να το πούνε στους μαθητές, συναντήθηκαν με τον Ιησού.

Κατά τον Μάρκο (16:1) οι γυναίκες δεν ήταν δύο αλλά τρεις η Μαρία η Μαγδαληνή, η μητέρα του Ιακώβου και η Σαλώμη.

Επίσης, δεν πήγαν για να δουν τον τάφο όπως λέει ο Ματθαίος αλλά και «για να αλείψουν το σώμα του Χριστού».

Σε αντίθεση με τον Ματθαίο, ο Μάρκος (16:4) λέει ότι η πέτρα είχε ήδη μετακινηθεί όταν οι γυναίκες πήγαν εκεί. Δηλαδή οι γυναίκες δεν ήταν μάρτυρες της καθόδου του αγγέλου και της μετακίνησης της πέτρας όπως λέει ο Ματθαίος..

Δεν εμφανίστηκε ο Άγγελος όπως λέει ο Ματθαίος αλλά ο Άγγελος καθόταν μέσα στον τάφο!

Ο Μάρκος διαφωνεί με τον Ματθαίο ότι ο Ιησούς εμφανίστηκε στις γυναίκες ενώ έφευγαν από τον τάφο.

Λέει (16:9-10): «Και αφού αναστήθηκε το πρωί τής πρώτης ημέρας τής εβδομάδας, φάνηκε πρώτα στη Μαρία τη Μαγδαληνή, από την οποία είχε βγάλει επτά δαιμόνια. Εκείνη πήγε και το ανήγγειλε σ' αυτούς που είχαν σταθεί μαζί του, ενώ πενθούσαν και έκλαιγαν.»

Ο Λουκάς (24:1) λέει ότι οι γυναίκες πήγαν να αλείψουν με μοίρα τον νεκρό.

Λέει ακόμα (24:10) ότι ήταν πολλές οι γυναίκες, ανάμεσα τους και η Μαρία η Μαγδαληνή, η Ιωάννα και η Μαρία η μητέρα του Ιακώβου και όχι η Σαλώμη όπως λέει ο Μάρκος.

Κατά τον Λουκά (24:4) οι γυναίκες δεν είδαν ένα αλλά δύο αγγέλους!

Επίσης πρέπει να σημειώσουμε ότι κατά τον Λουκά (24:13-17) ο Ιησούς δεν εμφανίστηκε ούτε στις δύο γυναίκες του Ματθαίου ούτε στη Μαγδαλινή του Μάρκου αλλά φανερώθηκε αργότερα σε δύο άλλους μαθητές που πήγαιναν από την κωμόπολη Εμμαούς προς τα Ιεροσόλυμα. Ο ένας μάλιστα ονομαζόταν Κλεόπας (24:18).

Ο Ιωάννης (1:1-15) ανατρέπει άρδην τα πράγματα.

Η Μαγδαληνή πάει μόνη της στο μνήμα και το βρίσκει ανοιχτό. Φεύγει και πάει να βρει τον Πέτρο που του λέει τα καθέκαστα.

Ο Πέτρος μαζί με τον Ιωάννη τρέχουν στο μνήμα.

Όταν έφυγαν οι δύο, εμφανίζονται δύο άγγελοι και ενώ συνομιλούσε μαζί τους της εμφανίστηκε ο Ιησούς τον οποίο αρχικά δεν κατάλαβε.

Στη συνέχεια μετά από εντολή του Ιησού η Μαγδαληνή φεύγει και πάει να ενημερώσει τους μαθητές…

Η ανάληψη στον ουρανό

Αν είχαμε μόνο τα ευαγγέλια του Ματθαίου και του Ιωάννη, σίγουρα δεν θα ξέραμε ότι ο Ιησούς αναλήφθηκε στον ουρανό.

Ο Ματθαίος (28:17-20) τελειώνει το ευαγγέλιο του βάζοντας τον Ιησού να δίνει εντολή στους μαθητές να πορευθούν και να διδάξουν όλα τα έθνη και ότι θα είναι μαζί τους μέχρι τη συντέλεια του αιώνα.

Ο Μάρκος (16:14-20) τελειώνει το ευαγγέλιο του με παρόμοια λόγια με την προσθήκη ότι «αφού τους μίλησε, αναλήφθηκε στον ουρανό, και κάθισε στα δεξιά τού Θεού».

Στον Λουκά (24:40-53) ο Ιησούς βρίσκεται και πάλι ανάμεσα στους μαθητές αλλά τους λέει άλλα πράγματα. Τους βγάζει έξω από την Ιερουσαλήμ και τους πήρε μέχρι τη Βηθανία όπου «ενώ τους ευλογούσε, αποχωρίστηκε απ' αυτούς, και ανυψωνόταν προς τον ουρανό».

Ο Ιωάννης (20:15-31) βάζει τον Ιησού να εμφανίζεται στους δέκα μαθητές και είναι ο μόνος που αναφέρεται στο περιστατικό με τον Θωμά.

Ο Ιωάννης είναι επίσης ο μόνος που αναφέρεται στην επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος.

Ο τέταρτος ευαγγελιστής κλείνει το ευαγγέλιο του λέγοντας ότι ο Ιησούς έκανε πολλά θαύματα μπροστά στους μαθητές του (κάτι σαν μια τελευταία παράσταση) που δεν μπορούν να περιληφθούν σε ένα βιβλίο.

Και βεβαίως δεν αναφέρεται σε καμία ανάληψη στον ουρανό.

Αυτά σε μεγάλη συντομία γύρω από όσα γράφουν οι ευαγγελιστές για το συγκεκριμένο θέμα.

Υπάρχουν και άλλα πολλά που δεν χωρούν σ’ αυτό το άρθρο, κατά που παράφραση του Ιωάννη, όμως θεωρώ ότι είναι αρκετά για να καταδειχθεί η προβληματική αφήγηση των ευαγγελιστών.