ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΕΠΕΤΕΙΟ ΤΗΣ 1ης ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1955

Άλλη μια επέτειος της 1ης Απριλίου.

Άλλη μια ευκαιρία για αυτοψία και μεταφορά κάποιων δεδομένων στο σήμερα για εξαγωγή συμπερασμάτων.

Για άλλους είναι μια ευκαιρία να κορδώσουν για το ένδοξο παρελθόν, χωρίς να μπαίνουν στον κόπο ή να έχουν τη διάθεση μιας κριτικής προσέγγισης.

Ναι, είμαι από εκείνους που θεωρούν ότι ο αγώνας της ΕΟΚΑ ήταν λάθος.

Και μιλώ καθαρά από πολιτικής άποψης, δηλαδή ως πολιτική απόφαση.

Διότι η ΕΟΚΑ δεν ιδρύθηκε από μόνη της, ούτε από τους ανθρώπους που εντάχθηκαν σ’ αυτήν. Ιδρύθηκε μετά από τη λήψη συγκεκριμένης πολιτικής απόφασης.

Και ούτε έχουν ευθύνη οι αγωνιστές, ζώντες και νεκροί για το αποτέλεσμα εκείνου του Αγώνα.

Ούτε για την αποτυχία του. Διότι ναι, η άποψη μου είναι ότι απέτυχε ως προς τον στόχο της.

Στις μέρες μας, έστω και δειλά, γίνονται κάποιες παραδοχές για λάθη και παραλείψεις. Ας είναι. Παρά την απόλυτη πεποίθηση ότι ουδέν λάθος διαπράχθηκε, ότι όλα ήταν εντάξει αλλά φταίνε οι ξένοι, τελευταία παρατηρούμε αυτή την αλλαγή.

Το Σάββατο 31 Μαρτίου είχαμε μια συζήτηση στον ραδιοθάλαμο του ΑΣΤΡΑ αφιερωμένη στην επέτειο. Φιλοξενούμενοι ήταν ο ιστορικός ερευνητής Δημήτρης Ταλιαδώρος και ο ιστορικός Νίκος Κουζουπής. Τη συζήτηση μπορείτε να την ακούσετε εδώ.

 Ο Δ. Ταλιαδώρος είπε το εξής ενδιαφέρον:

«Οι Βρετανοί διατηρούν 2 στρατιωτικές βάσεις. Έφυγαν από την Κύπρο παραμένοντας με διάσπαρτα δικαιώματα σε όλη την Κύπρο. Δεν είχαν πρόθεση να εγκαταλείψουν και δεν εγκατέλειψαν το νησί. Απαλλάχθηκαν από τη διοίκηση του τόπου αλλά διατηρούν ακόμα τον στρατηγικό έλεγχο».

Θεωρώ ότι αυτή η αναφορά είναι μια κομψή παραδοχή της αποτυχίας ως προς τον στόχο, που επαναλαμβάνω ήταν η Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα και όχι η Ανεξαρτησία στην οποία καταλήξαμε.

Δεν αναφέρομαι στα λεχθέντα υπό του κ. Ταλιαδώρου με χαιρεκακία. Αντίθετα. Εκτίμησα αφάνταστα την έμμεση παραδοχή.

ΔΕΝ ΛΥΘΗΚΕ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ, ΜΠΗΚΕ ΣΕ ΜΙΑ ΝΕΑ ΦΑΣΗ

Θεωρώ ότι δεν χρειάζεται και μεγάλη ανάλυση για να διαπιστώσουμε την αποτυχία του ένοπλου αγώνα.

Αρκεί να σημειώσουμε μερικά δεδομένα:

1.      Όπως ανέφερα ήδη, από την Ένωση καταλήξαμε στην Ανεξαρτησία.

2.      Αυτή η Ανεξαρτησία ήταν ελεγχόμενη.

3.      Οι Άγγλοι απαλλάχτηκαν απλώς από τη διοίκηση του τόπου αλλά όχι από τον έλεγχο του.

4.      Οι Τούρκοι από μη ενδιαφερόμενο μέρος (με την υπογραφή της Συνθήκης της Λοζάνης 1923) βρέθηκαν όχι μόνο εμπλεκόμενοι αλλά και εγγυητές αυτής της Ανεξαρτησίας.

5.     Η πιο σημαντική, κατά την άποψη μου, απόδειξη της μη επιτυχίας του στόχου εκείνου του αγώνα ήταν και εξακολουθεί να είναι ότι πριν ακόμα κηρυχθεί η ανεξαρτησία, μερίδα αγωνιστών με επικεφαλής τον ίδιο τον αρχηγό τους, τον Γρίβα, άρχισαν ένα νέο γύρο για την επίτευξη της Ένωσης.

Αυτό το γεγονός πιστοποιεί του λόγου το αληθές. Ενισχυτικό του ισχυρισμού μου αποτελεί και το γεγονός ότι ο ίδιος ο Μακάριος μετά το «νενικήκαμεν» άρχισε τις ρητορείες για την επίτευξη του ανεκπλήρωτου πόθου της Ένωσης.

Με το πρόσχημα της Ένωσης δημιουργήθηκαν πέραν των 10 εθνικιστικών οργανώσεων.

Με το πρόσχημα της Ένωσης ιδρύθηκε και η ΕΟΚΑ Β’.

Με το πρόσχημα της Ένωσης έγινε το πραξικόπημα.

Και για αποτροπή της Ένωσης έγινε στη συνέχεια η τουρκική εισβολή.

ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Δεν πρόκειται να αναλύσω γιατί απέτυχε εκείνος ο αγώνας. Η αναφορά τύπου επικεφαλίδων που ανέφερα πιο πάνω, έχω την άποψη ότι απαντούν στο ερώτημα.

- Τότε η πολιτική ηγεσία (της Αριστεράς μη εξαιρουμένης) είχαν θέσει ένα μαξιμαλιστικό και απόλυτο στόχο: «Ένωση και μόνο Ένωση».

Τίποτε ενδιάμεσο, τίποτε άλλο προς συζήτηση.

Υιοθετήθηκε η πιο ακραία μορφή διεκδίκησης, ο ένοπλος αγώνα που οδήγησε μακριά από τον στόχο της Ένωσης. (Δεν θα σταθώ στη δικαίωση της θέσης του ΑΚΕΛ, δεν είναι αυτό το θέμα μου, ούτε ο στόχος μου).

- Σήμερα απορρίπτουμε με διάφορες δικαιολογίες μια λύση ομοσπονδίας, προβάλλοντας όλο και περισσότερο ως αποδεκτή λύση την επιστροφή στην (επάρατη όπως την έλεγαν οι ίδιοι κύκλοι) Ζυρίχη.

Με άλλα λόγια ακόμα και οι πολέμιοι της Ζυρίχης, σήμερα πίνουν νερό στο όνομα της!

Άλλη μια απόδειξη ότι η υιοθέτηση ακραίων στόχων (της ένωσης μετά το 1960) όχι μόνο δεν οδήγησε στο επιθυμητό αποτέλεσμα αλλά έφερε την καταστροφή.

Και μετά την καταστροφή οι ίδιοι κύκλοι στράφηκαν σε εκείνο που πολεμούσαν και έφτασαν στο σημείο να το θεωρούν ως… «ευλογία».

- Απορρίπτουν την Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία προτείνοντας επιστροφή στη Ζυρίχη. Ποια Ζυρίχη όμως; Του 1960; Όχι. Στο κράτος όπως διαμορφώθηκε από το 1964 και μετά, ύστερα από την αιματηρή αποχώρηση των Τ/κυπρίων από την διοίκηση του κράτους.

Με άλλα λόγια την επιστροφή σε ένα μοντέλο διακυβέρνησης όπου στην ουσία κυβερνούσαν μόνοι τους οι Ε/κύπριοι.

Ακόμα πιο ανέφικτος στόχος. Ακόμα πιο μαξιμαλιστικός.

- Τότε ξεκίνησε ένας ένοπλος αγώνας χωρίς την στοιχειώδη σύναψη συμμαχιών με καμία χώρα. Χωρίς καμία διπλωματική ή άλλη υποστήριξη από καμία χώρα ή κυβέρνηση.

Και αυτό την ώρα που στο διπλωματικό επίπεδο είχαμε να αντιμετωπίσουμε την πανίσχυρη βρετανική διπλωματία και στη συνέχεια την τουρκική διπλωματία.

Η Ελλάδα βρισκόταν χειροπόδαρα δεμένη στο βρετανικό και αμερικανικό άρμα (θυμίζω το αναπνέομεν με δύο πνεύμονας…), χωρίς ανεξαρτησία κινήσεων. 

Το αποτέλεσμα ήταν να οδηγηθούν τα πράγματα εκεί που ήθελε ο βρετανικός και τουρκικός παράγοντας.

Και στο τέλος να αναγκαστούμε να αποδεχτούμε τη Ζυρίχη ως την καλύτερη επιλογή παρά την τριχοτόμηση που άρχισε να εφαρμόζεται με την εκπόνηση του σχεδίου Μακμίλαν.

Στις μέρες μας κάναμε βήματα μπροστά αλλά φάσκουμε και αντιφάσκουμε.

Εναποθέσαμε τις ελπίδες μας στα Ηνωμένα Έθνη που κάτω από την αιγίδα τους διεξάγονται οι συνομιλίες. Την ίδια ώρα βρίζουμε νυχθημερόν τους εκπροσώπους του, του Γ.Γ. μη εξαιρουμένου.

Δαιμονοποιήσαμε ακόμα και τους Γενικούς Γραμματείς Κόφι Ανάν και Μπαν Κι Μούν, ιδιαίτερα κατά την τελευταία επίσκεψη του στην Κύπρο.

- Μιλούν για Ευρωπαϊκή λύση, αλλά αντιμετωπίζουν τους Ευρωπαίους με φοβία. Βλέπουν την Ευρώπη να συνωμοτεί εναντίον μας για να μας επιβάλει απαράδεκτη λύση.

Οι ίδιοι κύκλοι που ρητορεύουν στο όνομα του λαού, τον προσβάλλουν λέγοντας του ότι… «χάλασε» και ότι δεν έχει σήμερα νέους Αυξεντίου, Μάτσηδες, Κολοκοτρώνηδες κ.ο.κ.

Δηλαδή προτρέπουν σε τι;

Φαίνεται ότι δεν έχουν διδαχθεί τίποτε. Αδυνατούν ή δεν θέλουν;