Τετάρτη 18 Νοεμβρίου 2015

«Να γιατί δεν νοιάζομαι αν τη γη αυτή τη ζουν Τούρκοι, Έλληνες, Εβραίοι…» Κ. Μάτσης



Ο Κυριάκος Μάτσης μαζί με τον Γρηγόρη Αυξεντίου θεωρούνται ως οι κορυφαίοι των
ηρώων του αγώνα της ΕΟΚΑ 1955-59.
Ο λαός μας ίσως τους κατατάσσει σε αυτή τη θέση λόγω του τρόπου που έφυγαν από τη ζωή αλλά και λόγω του ξεχωριστού χαρακτήρα τους.

Η ζωή και οι συνθήκες θανάτου των δύο μοιάζουν.
Όπως μοιάζουν και στο ότι ήταν συνειδητοποιημένοι στο καθήκον το οποίο ανέλαβαν.
Όπως κι άλλοι βεβαίως που δεν έτυχε να σκοτωθούν.
Είχαν τη δυνατότητα να αποφύγουν τον θάνατο αλλά δεν το έπραξαν.
Προτίμησαν να μην παραδοθούν και να πεθάνουν για την ελευθερία και την πατρίδα.

Ιδιαίτερα ο Μάτσης που είχε την ευκαιρία να πάρει το μεγάλο για την εποχή χρηματικό ποσό που του πρόσφερε ο τότε κυβερνήτης Σερ Τζον Χάρντινγκ.
Το περιστατικό το διηγήθηκε το 1970 ο ίδιος ο στρατάρχης στους Δώρο Άλαστο, Ανδρέα Καραγιώργη και Δρ Όμηρο Χαπίπη που τον συνάντησαν στην Αγγλία.
Κι αυτό το περιστατικό το μετέφερε στο δίτομο βιβλίο του ο Κλείτος Ιωαννίδη:

Μεταφέρω αποσπάσματα από την αφήγηση του πρώην κυβερνήτη:
«Του είπα ότι η Κύπρος άξιζε καλύτερη τύχη, ότι πρέπει να βρεθούν άνθρωποι που σκέπτονται και την αγαπούν για να δώσουν μια λύση. Του είπα ότι πρέπει να συνεργαστεί μαζί μας για το καλό της Κύπρου κλπ, και με τρόπο τον άφησα να καταλάβει ότι ο κακός δαίμονας της Κύπρου ήταν για μένα ο Διγενής και μερικοί γύρω από αυτόν που δημιούργησαν όλην αυτήν την κατάσταση.
Και στη συνέχεια τού ζήτησα συνεργασία. Του υποσχέθηκα, μάλιστα, ότι αν ήταν διατεθειμένος να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε αυτούς τους ανθρώπους, δεν θα τους σκοτώναμε, αλλά θα τους αναγκάζαμε να παραδοθούν και να εκδιωχθούν από την Κύπρο. Και τέλος ότι αυτός δεν θα έμενε χωρίς την ανάλογη αμοιβή. Εκεί στο τραπέζι όπου βρισκόμασταν, ο ένας από τη μια πλευρά κι άλλος από την άλλη, δίπλα βρισκόταν ένα μικρότερο τραπεζάκι, στο οποίο είχαν βάλει έναν καφέ. Είχαμε κι ένα βαλιτσάκι, στο οποίο είχαμε ένα σεβαστό ποσό χρημάτων.
Ο Μάτσης σηκώθηκε απότομα σαν να ήταν ελατήριο, στάθηκε και μου είπε κάτι στα ελληνικά, που δεν κατάλαβα». Ο Δώρος Άλαστος τον ρώτησε: "Ου περί χρημάτων τον αγώνα ποιούμεθα, αλλά περί αρετής;". Ο Χάρτινγκ λέει: «Μπορεί, αλλά στη συνέχεια μου είπε στα Αγγλικά ότι δεν πολεμούμε για χρήματα, για δόξα ή για θέσεις, αλλά για την αρετή. Στη συνέχεια θόλωσε το μάτι του Κυριάκου, θύμωσε, με βήμα σταθερό "firm and steady" προχώρησε προς τα κρατητήρια ακολουθούμενος από δύο αξιωματικούς. Ο ένας μάλιστα πήγε μέχρι την πόρτα και γύρισε ρωτώντας με τι θα γίνει και το μόνο που τους είπα ήταν να μην τον ενοχλήσετε πλέον. Διέκοψε τον διάλογο, γύρισε την πλάτη του προς εμένα και, χωρίς να χαιρετήσει, έφυγε…»".

Αυτό το χαρακτηριστικό περιστατικό δεν δείχνει μόνο τον άδολο χαρακτήρα του Κ. Μάτση.
Δείχνει και την υπευθυνότητα αλλά και τη σοβαρότητα του.
Μόνο και μόνο το ότι ο Χάρντινγκ καταδέχθηκε να πάει να τον συναντήσει, να μιλήσει μαζί του αλλά και να συζητήσει μαζί του το πώς θα μπορούσε να βρεθεί μια λύση και να σταματήσει η αναταραχή, δείχνει ότι οι Άγγλοι τον υπολόγιζαν.
Η δεν εντολή του κυβερνήτη να μην τον ξαναενοχλήσουν, δείχνει και τον σεβασμό που έτρεφε ο ίδιος προς τον Κυριάκο.

Να μορφώσω το λαό μου…
Ο Κυριάκος δεν καταγόταν από κάποια αστική ή μεσοαστική οικογένεια.
Είδε το φως του ήλιου τον Ιανουάριο του 1926 σε ένα αγροτόσπιτο του Παλαιχωρίου.

Έφηβος ακόμα, έγραφε το 1944:
«Θα ριχτώ στον αγώνα. Θα πολεμήσω τίμια και παλληκαρίσια. Θ’ αγωνιστώ για το λαό. Τον βλέπω αμόρφωτο και θέλω να τον μορφώσω, τον βλέπω αδικημένο και θέλω να τον δικαιώσω…».

Δύο χρόνια αργότερα θα βρεθεί φοιτητής στη Θεσσαλονίκη όπου θα σπουδάσει γεωπονία.
Εκεί θα αναμιχθεί στα κοινά δια μέσου των φοιτητικών δράσεων.

Ο αντικομμουνιστής Μάτσης
Ο Κ. Μάτσης δεν είχε σχέση με την αριστερά. Ούτε με το κομουνιστικό κίνημα.
Ήταν αντικομουνιστής, αλλά προσγειωμένος και λογικός, μακριά από κάθε πάθος.

Δεν ήταν άνθρωπος της σύγκρουσης, ήταν άνθρωπος του διαλόγου.
Έγραφε αρκετά αντικομουνιστικά κείμενα, εκφωνούσε ομιλίες εναντίον του κομουνισμού. Ήταν μάλιστα ενεργό στέλεχος της Μορφωτικής Ένωσης Εθνικοφρόνων Φοιτητών.
Αλλά ως εκεί. Υπερασπιζόταν με ήθος την ιδεολογία του πιστεύοντας ότι αυτή εξυπηρετεί την πατρίδα του.

Είναι γνωστή η περίπτωση όπου μετέβη στο δικαστήριο για να υπερασπιστεί ένα συμφοιτητή του κομουνιστή (κύπριο) Γιαννάκη Δρουσιώτη.
Ο Δρουσιώτης ήταν αρχηγός της κομμουνιστικής ομάδας «Λαϊκός Εκδικητής», μέλος της νεολαίας του ΚΚΕ και είχε ενεργή συμμετοχή στην Αντίσταση.
Μαζί με τον Μάτση είχε πάει για υπεράσπιση του Δρουσιώτη ακόμα ένας κύπριος, ο Πολεμής Ακύλας.

Ο Δρουσιώτης (που πέθανε στις 16 Νοεμβρίου 2015) και οι συγκατηγορούμενοι του καταδικάστηκαν τελικά σε θάνατο. Η καταδίκη όμως δεν εκτελέστηκε αφού ο Δρουσιώτης πήρε χάρη ως βρετανός υπήκοος, ενώ γλίτωσαν τον θάνατο και οι υπόλοιποι.

Ο Μάτσης έγραφε τότε στο Ημερολόγιο του:
«Έμαθα πάντα στη ζωή ν’ αγαπώ και να εκτιμώ τους ιδεολόγους αγωνιστές που ξέρουν ν’ αγωνιστούν για ένα ιδανικό, αδιάφορο ποιο είναι αυτό, αρκεί να το πιστεύουν. Ο Γιάννης είναι ένας αληθινός ήρωας».

Ο… κομουνιστής Μάτσης!
Όταν αργότερα θα μυείτο στην ΕΟΚΑ και θα αναλάμβανε υπευθυνότητα τομεάρχη, δεν θα ακολουθούσε τον Γρίβα στην καλλιέργεια του εμφυλιοπολεμικού κλίματος που επιδίωκε να δημιουργήσει.

Λέγεται μάλιστα ότι όντας τομεάρχης της ΕΟΚΑ είχε επιχειρήσει να έχει επαφή με Κυπρίους Κομμουνιστές, πράγμα που προκάλεσε και την υποψία σε κάποιους ότι τάχα ήταν και ο ίδιος κομμουνιστής!

Αυτή η στάση του, λοιπόν, οδήγησε κάποιους, ακόμα και ανθρώπους του πνεύματος που ανήκουν στη Δεξιά, να θεωρούν ότι ο Μάτσης ήταν… αριστερός!
Κάτι ανάλογο λέχθηκε και για τον Γρηγόρη Αυξεντίου.
Ωστόσο ούτε το ένα ούτε το άλλο ευσταθούσε.
Ο Αυξεντίου θεωρήθηκε από κάποιους ως αριστερός διότι όπως λέγεται, όταν εργαζόταν ως οδηγός λεωφορείου είχε εγγραφεί στην ΠΕΟ.
Κι έτσι να ήταν, αυτό δεν τον καθιστούσε αριστερό, αφού ο ίδιος κινείτο στη Λύση, στο χώρο της Δεξιάς.
Άλλωστε το ότι ο Γρ. Αυξεντίου δεν ανήκε στην Αριστερά, το επιβεβαίωσε με γραπτή του ανακοίνωση στις 14 Μαΐου 1977 ο πατέρας του, Πιερής Αυξεντίου.

Κάτι ανάλογο ισχύει και για τον Κυριάκο Μάτση.
Η στάση του έναντι των αριστερών, ότι δηλαδή δεν προχωρούσε σε εκτελέσεις αριστερών μόνο και μόνο επειδή έλαβε κάποια διαταγή, αλλά ήθελε να διασταυρώσει τις πληροφορίες του, δημιούργησε σε κάποιους αυτή την εντύπωση.
Οι κάτοικοι Παλαιχωρίου έχουν να το λένε ότι η παρέμβαση του Κυριάκου Μάτση απέτρεψε την δολοφονία στελέχους της Αριστεράς στο χωριό, όταν πείστηκε ότι οι κατηγορίες τις οποίες του προσήψαν δεν ήταν αληθινές.

Το ότι ο Μάτσης ήταν αριστερός φαίνεται ότι το υιοθέτησε και ο καθηγητής του Πάντειου Πανεπιστημίου Κωνσταντίνος Γιαλλουρίδης.
Σε άρθρο του με τίτλο «Οι παραμορφώσεις του αγώνα», που δημοσιεύθηκε στο «Βήμα» των Αθηνών στις 2 Ιουνίου 2002, έγραφε:
«Όσα μέλη και στελέχη ή οπαδοί του ΑΚΕΛ θέλησαν να γίνουν μέλη του αγώνα εντάχθηκαν και λάμπρυναν με τη συμμετοχή τους ένα κίνημα ελευθερίας και δικαιοσύνης. Τέτοια ήταν και η περίπτωση του ήρωα τομεάρχη της ΕΟΚΑ Κυριάκου Μάτση αλλά φυσικά και του Βάσου Λυσσαρίδη».

Ο Χρ. Γιαλλουρίδης έγραψε αυτό το άρθρο ως συμβολή στη συζήτηση που γινόταν τότε για το ρόλο της Αριστεράς στον αγώνα της ΕΟΚΑ και τις εκτελέσεις των Αριστερών.
Και ασφαλώς ο κ. Γιαλλουρίδης έγραψε τη μεγαλύτερη ιστορική ανακρίβεια του αιώνα.

«Θα βγω πυροβολώντας»
Τον Νοέμβριο του 1958 ο Μάτσης κρυβόταν σε κρησφύγετο στο χωριό Δίκωμο.
Κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες η πληροφορία αυτή έφτασε στους Άγγλους.
Ο προδότης είναι γνωστός στους κύκλους της ΕΟΚΑ, όμως αρνούνται να αποκαλύψουν το όνομα του. Έχουν λόγους να το αποκρύβουν. Ακόμα και ο αδελφός του ήρωα, ο Γιαννάκης Μάτσης, δήλωσε πολλές φορές ότι δεν θέλει και δεν χρειάζεται να γνωστοποιηθεί το όνομα!

Στις 19 Νοεμβρίου του 1958 οι Άγγλοι περικυκλώνουν το κρησφύγετο και καλούν τον Μάτση να παραδοθεί.

Φρόντισε πρώτα να διώξει τους συναγωνιστές του, όπως και ο Αυξεντίου, και να μείνει μόνος στο κρησφύγετο.
Άρχισε να καίει διάφορα έγγραφα.
Οι Άγγλοι τον κάλεσαν να παραδοθεί για να πάρουν την γνωστή απάντηση «Αν θα βγω, θα βγω πυροβολώντας»!

Σε απάντηση οι Βρετανοί έριξαν μέσα στο κρησφύγετο χειροβομβίδες σκοτώνοντας τον Κυριάκο.

«Δεν με νοιάζει ποιοι θα διαφεντεύουν αυτό τον τόπο…»
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, ο Μάτσης δεν ήταν ένας άνθρωπος της εποχής του.
Ήταν χρόνια μπροστά από πολλούς άλλους.

Είναι εκπληκτικό το ότι ένας άνθρωπος που έδωσε τη ζωή του για την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα, είχε μια διαφορετική προσέγγιση από τα δεδομένα της κυπριακής Δεξιάς.

Το 1945, στις 29 Ιουνίου προσφωνώντας συμφοιτητές του, τους έλεγε:
«Εμπρός, λοιπόν, ακρίτες των Εθνικών μας επάλξεων. Ας της δώσουμε το κάθε τι. Και την ζωή μας ακόμα. Γιατί αν πραγματικά μια φορά κανείς πεθαίνει, το να πεθαίνει κανείς για την Ελλάδα, θεία είναι η δάφνη…».

Κι όμως, πάνω απ’ όλα ο Μάτσης έθετε το καλό της χώρας του.
Δοσμένος ψυχή τε και σώματι στα ιδανικά της Ελλάδας και της ένωσης της Κύπρου με την Ελλάδα, δεν δίστασε να γράψει:
«Να γιατί δεν νοιάζομαι αν τη γη αυτή τη ζουν Τούρκοι, Έλληνες, Εβραίοι… Εκείνο που έχει αξία είναι να τη ζουν αυτοί που την ποτίζουν με τον ιδρώτα τους και να περπατούν πάνω της ελεύθεροι, διαφεντευτές της, κυρίαρχοί της».

Αυτό ήταν που έκανε το Κυριάκο Μάτση να ξεχωρίζει…